Chứng khoán phái sinh là gì? Có nên giao dịch CKPS không?

Chứng khoán phái sinh là một khái niệm đã dần trở nên quá quen thuộc trên thị trường chứng khoán không chỉ ở Việt Nam mà còn ngay cả trên thị trường chứng khoán phái sinh quốc tế. Thị trường phái sinh này đem đến cho nhà đầu tư những cơ hội có lợi trong cả 2 chiều tăng và giảm của thị trường, trong khi với cổ phiếu phải chờ T+2 hàng về tài khoản. Giao dịch trong ngày (T+0), tỷ lệ đòn bảy cao. Với những ưu điểm vượt trội và hấp dẫn đang được quan tâm như thế MyTrade mời bạn tìm hiểu về thị trường chứng khoán phái sinh qua bài viết dưới đây để nắm rõ trước khi tham gia đầu tư.

Chứng khoán phái sinh là gì?

Chứng khoán phái sinh là một hoặc nhiều các công cụ tài chính dưới dạng hợp đồng có giá trị phụ thuộc vào giá của một tài sản. Mức giá giao dịch của chứng khoán phái sinh thông thường được xác định cụ thể tại thời điểm hiện tại, tuy nhiên thời điểm thực hiện thì sẽ ở một ngày cụ thể trong tương lai.

Chứng khoán phái sinh là gì?

Những loại hợp đồng chứng khoán phái sinh hiện nay

Hiện nay chứng khoán phái sinh có 4 loại hợp đồng như sau:

• Hợp đồng tương lai
• Hợp đồng quyền chọn
• Hợp đồng kỳ hạn
• Hợp đồng hoán đổi

Hiện nay chỉ mới có hợp đồng tương lai được cho phép giao dịch với chỉ số cổ phiếu. Tài sản cơ sở là chỉ số VN30 với 4 mã tương ứng với 4 tháng đáo hạn.

>> Tham khảo: Chứng khoán cơ sở là gì?

Các loại hợp đồng chứng khoán phái sinh

Để có thể đưa tài khoản về trạng thái An toàn, thì nhà đầu tư có thể:

- Đóng bớt các vị thế mở, qua đó tiến hành giảm yêu cầu ký quỹ.

- Gia tăng tài sản ký quỹ bằng cách nộp thêm tiền trước 8:00 hàng ngày giao dịch.

Trường hợp tỷ lệ sử dụng tài sản ký quỹ (AR) >= 100% thì các nhà đầu tư cần bổ sung tiền tước 15:30 ngay trong ngày giao dịch đó.

Cách để tính khoản lãi lỗ chứng khoán phái sinh

• Quy tắc để xác định lãi lỗ vị thế cuối ngày

Cách tính lãi lỗ của thị trường chứng khoán phái sinh được xác định dựa trên các cơ sở của sự chênh lệch về giá thanh toán vào cuối ngày với mức giá bình quân gia quyền theo số lượng của mỗi loại vị thế. Do vậy mà sẽ được bù trừ ròng để có thể xác định được nghĩa vụ thanh toán cuối cùng của các nhà đầu tư.

• Công thức tính để lãi lỗ trong chứng khoán phái sinh

Các nhà đầu tư muốn tính lãi lỗ chứng khoán phái sinh thì hãy áp dụng công thức tính như sau:

VM cuối ngày = (DSPt - VWAP) x số hợp đồng x hệ số

Trong đó:

• DSPt là mức chênh lệch về giá thanh toán vào cuối ngày.
• VWAP là mức giá bình quân gia truyền theo số lượng.
• Khi ở tại vị thế Long (tham gia với vị thế là Mua) thì VWAP = giá bình quân gia quyền mua.
• Khi ở tại vị thế Short (tham gia với vị thế là Bán) thì VWAP = giá bình quân gia quyền bán.
• Số lượng các hợp đồng được biểu thị (+) là Long và (-) là Short.
• Trường hợp không phát sinh giao dịch nào thì VWAP = DSPt - 1

Ưu và nhược điểm của chứng khoán phái sinh

Mục đích chính của việc giao dịch phái sinh là nhằm giảm thiểu tối đa những rủi ro hoặc đầu cơ. Chính vì thế chứng khoán phái sinh có một số những ưu điểm và nhược điểm của chứng khoán phái sinh như sau:

1. Ưu điểm:

• Đòn bẩy tài chính: Chứng khoán phái sinh cho phép nhà đầu tư đòn bẩy tài chính để đầu tư với số vốn ít hơn nhưng tiềm năng sinh lời cao hơn.
• Khả năng đa dạng hóa danh mục đầu tư: Nhà đầu tư có thể đầu tư vào nhiều loại chứng khoán phái sinh khác nhau, do đó tăng tính đa dạng hóa danh mục đầu tư.
• Khả năng bảo vệ rủi ro: Chứng khoán phái sinh có thể được sử dụng như một công cụ bảo vệ đối với những rủi ro liên quan đến thị trường, giúp giảm thiểu thiệt hại cho các nhà đầu tư.

2. Nhược điểm:

• Rủi ro tài chính: Do tính chất đòn bẩy của chứng khoán phái sinh, nhà đầu tư có thể mất tiền nhanh chóng nếu thị trường di chuyển ngược lại so với dự đoán của họ.
• Khó để định giá: Một số loại chứng khoán phái sinh có thể rất khó để định giá, do đó có thể gây ra sự không chắc chắn cho nhà đầu tư.
• Khả năng ảnh hưởng tiêu cực đến thị trường: Một số nhà đầu tư có thể sử dụng chứng khoán phái sinh để tác động đến giá cả thị trường, gây ra sự biến động không cần thiết và ảnh hưởng tiêu cực đến những người khác trong thị trường.
• Yêu cầu kiến thức và kinh nghiệm cao: Để đầu tư vào chứng khoán phái sinh, nhà đầu tư cần có kiến thức và kinh nghiệm chuyên sâu trong lĩnh vực này, vì vậy không phải ai cũng có thể đầu tư thành công vào chứng khoán phái sinh.

Ưu nhược điểm của chứng khoán phái sinh

Sự khác biệt giữa giao dịch chứng khoán phái sinh với giao dịch cổ phiếu

Giao dịch chứng khoán phái sinh và giao dịch cổ phiếu có những khác biệt sau:

Các nhà đầu tư có nên tham gia vào thị trường chứng khoán phái sinh không?

Đây là câu hỏi được rất nhiều người đặt ra khi bắt tay nghiên cứu và đầu tư vào thị trường phái sinh. Với những đặc tính như biến động của giá theo thị trường, tỷ lên đòn bẩy cao, chính vì thế nhà đầu tư cần nắm vững kiến thức cũng như tâm lý giao dịch để có thể đầu tư sinh lời, tránh mua bán quá nhiều lệnh trong một ngày theo biến động giá dẫn đến rủi ro thua lỗ.

Có nên đầu tư chứng khoán phái sinh không?

Trong quá trình đầu tư giao dịch phái sinh, các nhà đầu tư sẽ phải ký quỹ một mức theo quy định vì thế nếu trong phiên giao dịch đó có sự biến động về giá ngược chiều hoặc không theo đúng với sự kỳ vọng thì nhà đầy tư cần phải bổ sung thêm nguồn vốn để tránh bị đóng bớt hợp đồng đang nắm giữ và đưa tài khoản về mức an toàn.

Thời gian diễn ra các giao dịch chứng khoán phái sinh

Thời gian hoạt động của thị trường phái sinh cụ thể là giao dịch các hợp đồng tương lại được diễn ra trước thị trường cơ sở 15 phút nhưng cả 2 thị trường này lại có thời gian kết thúc cùng nhau:

- Với phiên giao dịch buổi sáng mở cửa từ: 8h45 – 9h00 đây được gọi là phiên khớp lệnh định kỳ.

- Với phiên khớp lệnh liên tục bắt đầu từ: 9h00 – 11h30

- Thời gian nghỉ trưa từ: 11h30 - 13h00

- Với phiên giao dịch buổi chiều khớp lệnh liên tục từ: 13h00 – 15h00

Các bước để đầu tư chứng khoán phái sinh

Nhiều nhà đầu tư đang phân vân không biết nên làm thế nào để có thế mở tài khoản giao dịch chứng khoán, không biết cách giao dịch ra sao. Sau đây MyTrade sẽ hướng dẫn các bước giao dịch trên Mytrade.vn. Hiện MyTrade đang là một nền tảng giao dịch phổ biến trên thị trường.

Các giao dịch chứng khoán

Bước 1: Mở tài khoản giao dịch chứng khoán phái sinh

Nhà đầu tư có thể  mở tài khoản online hoặc thực hiện bằng các cách thủ công.
Với Mytrade.vn chỉ trong vòng 1 phút là đã có tài khoản giao dịch hoàn toàn online. Mytrade cung cấp đến quý nhà đầu tư các công cụ nhằm tối ưu vốn và tận dụng những cơ hội khi thị trường tích cực đặc biệt nhà đầu tư sẽ được tối ưu những khoản thuế phí khi mở tài khoản tại MyTrade.

Bước 2: Lựa chọn gói hợp tác và ký quỹ

Tại bước 2 này, nhà đầu tư sẽ cần lựa chọn các gói hợp tác cùng Mytrade sau đó ký quỹ và tiến hành thực hiện giao dịch. Quy trình rất nhanh gọn, tiết kiệm thời gian cùng với đa dạng gọi hợp tác, ký quỹ. Nhà đầu tư có thể thoải mái lựa chọn các gói phù hợp với tình hình tài chính của cá nhân mình. Và tiến hành ký quỹ.

Bước 3: Tiếo theo các nhà đầu tư có thể bắt tay vào giao dịch luôn với nhiều phí ưu đãi và tiện ích.

Mytrade.vn quản lý tài khoản của các nhà đầu tư với phương châm minh bạch, và mang đến quý nhà đầu tư các công cụ giao dịch thuận tiện.

Một số các lưu ý khi tham gia đầu tư chứng khoán phái sinh

Đầu tư chứng khoán phái sinh là một lĩnh vực đầu tư có tính rủi ro cao, nó đòi hỏi kiến thức chuyên sâu về thị trường và kinh nghiệm thực tế. Dưới đây là một số lưu ý quan trọng khi tham gia đầu tư chứng khoán phái sinh:

• Nắm vững kiến thức về chứng khoán phái sinh: Để đầu tư thành công trong chứng khoán phái sinh, bạn cần phải hiểu rõ về đặc tính của từng loại sản phẩm phái sinh và cách thức hoạt động của chúng. Bạn nên tìm hiểu kỹ về hợp đồng tương lai (futures), tùy chọn (options), trái phiếu chuyển đổi (convertible bonds) và các sản phẩm phái sinh khác.
• Tìm hiểu thị trường: Việc tìm hiểu về thị trường là rất quan trọng khi tham gia đầu tư chứng khoán phái sinh. Bạn nên theo dõi các thông tin liên quan đến thị trường như tin tức kinh tế, dữ liệu tài chính, và các thông tin quan trọng khác. Các chỉ số kinh tế cũng là một trong những thứ bạn nên quan tâm đến, bao gồm cả chỉ số VN-Index và các chỉ số quốc tế như S&P500 hay NASDAQ.
• Xác định mục tiêu đầu tư: Trước khi bắt đầu đầu tư, bạn cần phải xác định rõ mục tiêu đầu tư của mình là gì. Bạn muốn đầu tư để tăng thu nhập hay để đạt được một mục tiêu tài chính cụ thể nào đó? Bạn cần phải biết mình muốn đầu tư vào sản phẩm nào và trong khoảng thời gian bao lâu.
• Quản lý rủi ro: Đầu tư chứng khoán phái sinh là một lĩnh vực đầy rủi ro, do đó, bạn cần phải quản lý rủi ro một cách chặt chẽ. Bạn nên đặt một mức độ rủi ro hợp lý cho mỗi giao dịch, cụ thể là đặt một mức stop loss để giảm thiểu rủi ro khi giá chứng khoán đi ngược với dự đoán của bạn.
• Điều chỉnh chiến lược đầu tư: Thị trường chứng khoán phái sinh là một thị trường có tính biến động cao.

Tình hình thị trường chứng khoán phái sinh Việt Nam hiện nay

Theo sự đánh giá của Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội thị trường chứng khoán phái sinh tại Việt Nam hiện nay đang trên đà hội nhập với toàn cầu, với xu hướng tăng trưởng ổn định có sự phát triển cùng chiều với thị trường phái sinh trên toàn thế giới. Với 4 năm tham gia và hoạt động đã có sự phát triển vượt trội, thể hiện rõ vai trò là một công cụ phòng ngừa rủi ro, góp phần tạo nên sự ổn định dòng vốn trên thị trường cơ sở.

Thị trường chứng khoán phái sinh Việt Nam

Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội cũng nhận định rằng, sự phát triển sàn giao dịch phái sinh đang là một xu thế tất yếu đối với thị trường Việt Nam nói riêng và tình hình phát triển thị trường chứng khoán toàn thế giới nói chung. Với hơn 100 thị trường chứng khoán trên toàn thế giới và trong khu vực thì hiện nay đã có có khoảng 40 thị trường phía sinh được đưa vào vận hành sử dụng với tốc độ tăng trưởng tốt qua nhiều năm phát triển.

Với thị trường phái sinh tại Việt Nam, hiện có 2 dòng sản phẩm đó là hợp đồng tương lai trên chỉ số cổ phiếu ( chính là hợp đồng tương lai VN30) và hợp đồng tương lai trên trái phiếu của Chính phủ.

Với 2 dòng sản phẩm này được lựa chọn trước tiên với tính chất sản phẩm khá là đơn giản, tài sản cơ sở đều là những công cụ có độ rủi ro khá thấp và có tính đại diện cao. Cách thức để giao dịch hợp đồng tương lai cũng không quá khác biệt so với giao dịch cổ phiếu tại thị trường cơ sở.

• Một số sàn giao dịch chứng khoán phái sinh uy tín hiện nay

Sàn chứng khoán phái sinh thực tế là một phần trong sàn chứng khoán. Đây chính là nơi diễn ra những giao dịch và những công cụ tài chính. Thực chất các công cụ đó không có giá trị nội tại mà giá trị của chúng lại được thừa hưởng từ giá trị từ các thực thể cơ sở như tài sản hay các chỉ số và lãi suất...

Ở Việt Nam hiện có rất nhiều những sàn giao dịch đầu tư chứng khoán phái sinh uy tín để nhà đầu tư lựa chọn, dưới đây là một số sàn giao dịch chứng khoán an toàn và uy tín để các nhà đầu tư có thể quyết định đầu tư số tiền đang có vào với mục đích sinh lời.

• Mytrade – nền tảng đầu tư chứng khoán tối ưu trên thị trường hiện nay
• Sàn chứng khoán phái sinh HOSE - HOSE đây là tên viết tắt của sàn giao dịch chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh - Ho Chi Minh Stock Exchange).
• Sàn giao dịch chứng khoán phái sinh HNX - đây là Sàn giao dịch chứng khoán Hà Nội
• Sàn giao dịch chứng khoán Sài Gòn - SSI là viết tắt sàn giao dịch thuộc Công ty cổ phần chứng khoán Sài Gòn

MyTrade nền tảng đầu tư chứng khoán phái sinh tối ưu trên thị trường hiện nay

Với các ưu điểm và nhiều sự vượt trội hơn với thị trường chứng khoán cơ sở. Với cùng một lượng tài sản trao đổi mua bán trên thị trường chứng khoán phái sinh, tại cùng một thời điểm giao dịch nhưng tại MyTrade nhờ mức ký quỹ và đòn bẩy mang lại mà đem về khoản lợi nhuận cao hơn cho quý nhà đầu tư. Tuy nhiên, với bất kỳ một thị trường nào cũng sẽ có rủi ro nhất định, khoản lợi nhuận cao, nhiều ưu điểm sẽ dẫn đến sự lạm dụng đòn bẩy khi chưa nắm chắc nền tảng kiến thức đầu tư.

Chính vì vậy trước khi quyết định giao dịch chứng khoán phái sinh bạn cẩn chuẩn bị cho mình không chỉ nền tảng kiến thức mà còn cần một chuyên gia có nhiều kinh nghiệm để hỗ trợ. Tại Mytrade chúng tôi có đội ngũ chuyên gia có kinh nghiệm lâu năm tư vấn và hỗ trợ nhiệt tình trong quá trình đầu tư. Bạn còn thắc mắc về bất cứ điều gì hãy liên lạc theo địa chỉ https://mytrade.vn/ hoặc liên hệ theo số hotline 1900966935 - 0983.668.883 để được hỗ trợ tốt nhất.