Đầu tư chứng khoán hiện nay đang là một trào lưu phổ biến. Tuy nhiên, thị trường chứng khoán luôn tiềm ẩn nhiều rủi ro. Những câu chuyện trong quá khứ đã chứng minh cho quan điểm này. Bong bóng dotcom chính là dấu ấn cho sự phát triển nhanh nhưng không chắc chắn của thị trường chứng khoán Mỹ vào những năm 90 là một trong những ví dụ điển hình nhất. Vậy cụ thể, bong bóng dotcom là gì? Sự hình thành và sụp đổ của nó ra sao? Hãy theo dõi bài viết dưới đây của Mytrade nhé!
Dotcom là gì?
Dotcom là thuật ngữ dùng để chỉ những công ty công nghệ mà hoạt động kinh doanh chủ yếu dựa trên nền tảng môi trường Internet. Khởi nguồn cho cái tên “Dotcom” xuất phát từ địa chỉ của những trang web. Ví dụ: “google.com”, chữ “.com” ở cuối chính là chữ viết tắt cho từ “commercial” – thương mại. Còn dấu “.” trước đó là dot (được dịch theo tiếng Anh).
Bong bóng dotcom là gì?
Bong bóng dotcom là gì?
Bong bóng dotcom là sự kiện mô tả thời điểm những công ty công nghệ được định giá quá cao so với giá trị thực tế. Không chỉ nhà đầu tư mà ngay cả những hộ gia đình cũng đánh giá cao tiềm năng các công ty dotcom. Do đó, họ liên tục đầu tư vào đây và đẩy giá cổ phiếu lên cao kịch trần nhiều phiên giao dịch liên tiếp. Cùng với đó, mức lãi vay tại Mỹ trong khoảng thời gian này cũng ở mức thấp, càng khiến cho việc vay vốn đầu tư vào các doanh nghiệp này trở nên dễ dàng hơn. Tuy nhiên, giá trị thực tế của những công ty này không tương xứng với mức kỳ vọng đặt ra. Kết quả là các giá trị ảo này bị đẩy xuống tương xứng với giá trị thực tế, khiến thị trường lâm vào khủng hoảng.
Hiện tượng này diễn ra những năm 1990. Giá trị của thị trường chứng khoán tăng theo cấp số nhân. Những công ty công nghệ đã chi phối chỉ số NASDAQ và tăng từ dưới 1.000 lên hơn 5.000 điểm trong các năm 1995 và 2000.
Tuy nhiên, vì đây chỉ là phán đoán thiếu căn cứ của nhà đầu tư cho nên khủng hoảng đã xảy ra sau đó. Từ năm 2001 trở đi, những bong bóng được thổi phồng lên đã bắt đầu vỡ. Từ đây Thị trường gấu (bear market) cũng được mở ra.
>> Tham khảo thêm: Tiêu sản là gì? Phân biệt tiêu sản và tài sản
Sự hình thành bong bóng Dotcom
Bong bóng dotcom là gì?
Bong bóng Dotcom bắt đầu phát triển cuối những năm 90. Khi quyền truy cập vào internet ngày càng được mở rộng và máy tính ngày càng chiếm một phần quan trọng trong cuộc sống hàng ngày.
Microsoft đã giới thiệu với công chúng hệ điều hành Windows 95 vào năm 1995. Cùng với nhiều cải tiến vượt trội hơn so với phiên bản 3.1. Sự cạnh tranh quyết liệt giữa những công ty chế tạo phần cứng máy tính đã làm cho giá của máy tính cá nhân ngày càng rẻ hơn. Các yếu tố này đã tạo cơ hội sử dụng máy tính cá nhân rộng rãi tại gia đình và trong doanh nghiệp. Máy tính không chỉ hỗ trợ trong những ngành sử dụng nó trực tiếp mà còn các ngành khác.
Trình duyệt Internet Netscape (hay Netscape Navigator) ra đời phiên bản thứ tư cùng với sự phát triển đáng kể so với những phiên bản trước. Điều này đã mở ra một kỷ nguyên trong lĩnh vực thương mại điện tử và khai thác sức mạnh của những hệ thống thông tin quản lý.
Công ty Netscape đã thực hiện IPO vào ngày 09/08/1995. Giá mỗi cổ phiếu của công ty Netscape là 58,25$ khi kết thúc ngày giao dịch đầu tiên. Suốt thời gian năm 1995, công ty này có giá trị tăng gấp đôi trong mỗi quý. Và ngày này đã được coi là ngày bắt đầu của bong bóng Dotcom lần thứ nhất.
Với sự đầu tư nhanh chóng và dễ dàng, giá trị cổ phiếu đã tăng lên nhanh. Giá trị chỉ số NASDAQ, nơi có nhiều cổ phiếu công nghệ lớn nhất, đã tăng từ 1.000 điểm vào năm 1995 lên hơn 5.000 điểm năm 2000.
Các công ty sẽ tung ra thị trường với những đợt IPO và thu về mức giá khổng lồ. Với cổ phiếu đôi khi tăng gấp đôi trong ngày đầu tiên. Đó dường như là một xứ sở thần tiên, nơi mà bất kỳ ai có ý tưởng đều có thể bắt đầu kiếm tiền.
Sự phát triển ngày của bong bóng dotcom
Sự phát triển ngày của bong bóng dotcom
Bong bóng hình thành trong 5 năm tiếp theo sẽ được nuôi dưỡng bởi tiền rẻ, sự huy động vốn dễ dàng và niềm tin quá mức của thị trường cùng với tâm lý đầu cơ thuần túy. Các nhà đầu tư mạo hiểm đã sốt sắng tìm kiếm món hời bằng việc đầu tư vào bất kể công ty nào có “.com” đằng sau. Việc định giá dựa trên mức thu nhập và lợi nhuận đã hoàn toàn được bỏ qua ở thời điểm này.
Các công ty chưa có được nguồn lợi ổn định hoặc thậm chỉ là một sản phẩm hoàn chỉnh đã vội vàng gia nhập vào thị trường với các đợt IPOs. Thay vì phát triển về giá trị cốt lõi, họ đổ tiền vào những hoạt động động quảng bá. Điều này làm cho hình ảnh công ty được đánh bóng và họ được lòng tin từ những nhà đầu tư. Vì thế, nhiều công ty mới thành lập đã chi tới 90% ngân sách cho việc quảng cáo. Sau đó, giá cổ phiếu của họ tăng lên gấp ba hoặc bốn lần chỉ trong một ngày. Điều này tạo ra một cơn sốt lớn cho các nhà đầu tư.
Trong giai đoạn này, những chỉ số chứng khoán Mỹ cũng chứng kiến mức tăng trưởng vượt bậc. Chỉ số NASDAQ đạt đỉnh chưa từng có vào giai đoạn những năm 2000. Kéo theo đó là đà tăng trưởng của chỉ số S&P 500. P/E trung bình của thị trường ở thời điểm này đạt mức cao kỷ lục. Con số này đã phản ánh kỳ vọng quá lớn của nhà đầu tư đối với thị trường và vượt quá cả giá trị thực tế.
Sự sụp đổ của các công ty Dotcom
Vào tháng 3 năm 2000, mọi thứ đã bắt đầu thay đổi, bong bóng Dotcom bắt đầu nổ. Vào ngày 10/3/2000, tổng giá trị những cổ phiếu trên NASDAQ là 6,71 nghìn tỷ USD. Ngày 11/03, mọi thứ bắt đầu sụp đổ dần.
Ngày 30/3, NASDAQ được định giá 6,02 nghìn tỷ USD. Ngày 6/4/ 2000, giá trị của cổ phiếu còn 5,78 nghìn tỷ USD. Trong vòng chưa đầy một tháng, giá trị cổ phiếu có trị giá gần nghìn tỷ USD đã hoàn toàn bốc hơi.
Từ đây, những công ty Dotcom bắt đầu sụp đổ lần lượt.
- Boo.com (sụp đổ ngày 18/05/2000)
- Pets.com (sụp đổ ngày 01/06/2000)
- The Learning Company (sụp đổ ngày 30/09/2000)
- FreeInternet.com (sụp đổ ngày 10/2000)
- Ngày 7/3/2011, eToys (sụp đổ ngày 7/3/2001)
- Kozmo.com và Flooz.com (sụp đổ ngày 4/2001)
Nguyên nhân nổ bong bóng Dotcom
Nguyên nhân nổ bong bóng Dotcom
Đánh giá quá cao về những công ty Dotcom
Hầu hết những công ty công nghệ và internet thời kỳ Dotcom đều được đánh giá quá cao. Điều này do nhu cầu ngày càng tăng và thiếu những mô hình định giá vững chắc. Hệ số nhân cao được sử dụng để định giá những công ty công nghệ dẫn đến các giá trị phi thực tế quá nhiều.
Các nhà phân tích không tập trung vào phân tích cơ bản các doanh nghiệp này và khả năng để tạo doanh thu bị bỏ qua. Vì trọng tâm là số liệu lưu lượng truy cập vào trang web mà không có giá trị gia tăng. Khoảng 40% những công ty Dotcom đã được định giá quá cao.
Nguồn vốn để đầu tư mạo hiểm dồi dào
Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến vụ nổ bong bóng dotcom là nguồn tiền đổ vào các công ty khởi nghiệp công nghệ và internet của nhà đầu tư mạo hiểm rất lớn. Việc đầu tư ồ ạt vào lĩnh vực này khiến cho bong bóng ngày càng mở rộng.
Sự điên cuồng của các phương tiện truyền thông
Các công ty truyền thông khuyến khích mọi người đầu tư vào những cổ phiếu rủi ro của các công ty công nghệ, internet bằng câu thần chú “kiếm tiền nhanh”. Điều này làm cho bong bóng thêm mở rộng và căng lên.
Ngoài ra, trong bài phát biểu của Alan Greenspan về “ Sự phóng đại phi lý trí ” vào tháng 12 năm 1996 cũng góp phần thúc đẩy vụ nổ.
Kết luận
Bài viết là tổng hợp của Mytrade về sự kiện bong bóng dotcom. Đây là một bài học sâu sắc cho nhà đầu tư khi quyết định xuống tiền. Những câu chuyện trong quá khứ luôn có tác động mạnh mẽ hơn các kiến thức đơn thuần. Mong rằng qua bài viết này, các bạn đã rút được những kinh nghiệm trong đầu tư nhất định. Để theo dõi thêm những thông tin về tài chính hay chứng khoán mới nhất, hãy ghé thăm Mytrade thường xuyên các nhé!
MyTrade cùng khách hàng tận dụng tối đa mọi cơ hội của thị trường để mang lại lợi nhuận tối ưu. Nếu bạn có câu hỏi thắc mắc nào về bong bóng dotcom hãy liên hệ đến cho chúng tôi để được tư vấn và cung cấp thêm nhiều thông tin hữu ích. Liên hệ theo số Hotline 1900966935 – 0983.668.883 để được hỗ trợ tốt nhất.
– Apple Store: https://apps.apple.com/us/app/mytrade-đầu-tư-cho-mọi-người/id1610468053
– Google Play: https://play.google.com/store/apps/details?id=vn.ftv.mytrade
Tải app MyTrade để có thể trải nghiệm ngay nền tảng đầu tư chứng khoán mới
