Tại Việt Nam hiện nay, thị trường chứng khoán phái sinh nói chung và hợp đồng tương lai nói riêng còn khá là mới mẻ. Đây là loại sản phẩm chứng khoán có khả năng sinh lời hấp dẫn nên thu hút đối với một số các nhà đầu tư. Nhưng để có thể đầu tư giao dịch thành công và có lợi nhuận thì các nhà đầu tư cần nắm rõ những khái niệm hợp đồng tương lai là gì? cũng như ưu và nhược điểm của hợp đồng tương lai như thế nào đặc biệt là tình hình thị trường chứng khoán hiện nay ra sao? So sánh với thị trường cơ sở thì hợp đồng tương lai nó như thế nào? Hãy cùng My Trade tìm hiểu các thông tin cụ thể qua bài viết dưới đây nhé.
Hợp đồng tương lai là gì?
Hợp đồng tương lai là gì?
Hợp đồng tương lai tiếng Anh gọi là Futures contract đây thực chất là một thỏa thuận để các nhà đầu tư có thể mua hoặc bán các tài sản với một mức giá và thời gian giao hàng xác định trong một thời điểm chắc chắn trong tương lai. Những cá nhân căn cứ vào số lượng của tài sản để tiến hành làm nội dung chính cho hợp đồng tương lai. Trong hợp đồng tương lai những tài sản có thể là các loại hàng hóa, chỉ số cổ phiếu hay tiền tệ… Đây cũng chính là sản phẩm đầu tiên của chứng khoán phái sinh đã được niêm yết và chuẩn hóa trên Sở giao dịch Chứng khoán Việt Nam.
>> Xem thêm: Chứng khoán phái sinh là gì?
Hợp đồng tương lai chỉ số chứng khoán là gì?
Hợp đồng tương lai chỉ số chứng khoán, đây là loại hợp đồng xây dựng trên tài sản cơ sở là các chỉ số chứng khoán. Tại đây, các chỉ số chứng khoán được xây dựng dựa trên những nguyên tắc thiết kế và quản lý đã được phê duyệt và chấp thuận bởi Ủy ban chứng khoán nhà nước.
Hợp đồng tương lai chỉ số được giao dịch tập trung, với một số các điều kiện đã được chuẩn hóa. Các điều kiện chuẩn hóa giao dịch hợp đồng tương lai chỉ số cụ thể như sau:
- Tài sản cơ sở là một chỉ số chứng khoán cụ thể và đại diện như một chỉ số cổ phiếu.
- Hệ số nhân hợp đồng là giá trị được quy ra thành tiền, tương ứng với một điểm của chỉ số.
- Đơn vị để niêm yết giá là số điểm của chỉ số cơ sở.
- Bước giá thì sẽ được quy định khác nhau cho mỗi loại hình hợp đồng tương lai chỉ số riêng.
- Phương thức thanh toán của hợp đồng tương lai chỉ số là bằng tiền.
Một số khái niệm khác của hợp đồng tương lai
- Khối lượng mở: đây là số lượng hợp đồng của một loại chứng khoán phái sinh đang còn tồn tại ở một thời điểm.
- Hệ số nhân hợp đồng: Hệ số quy đổi giá trị của hợp đồng tương lai chỉ số thành tiền.
- Giá thanh toán cuối cùng: Vào ngày giao dịch cuối cùng của chứng khoán phái sinh, mức giá của tài sản cơ sở được xác định dựa trên tài sản cơ sở đó, dùng để tính toán giá trị lãi lỗ phát sinh trong ngày giao dịch cuối cùng của hợp đồng.
- Giá thanh toán cuối ngày: mức giá của hợp đồng phái sinh được dùng để tính toán giá trị lãi lỗ phát sinh trong ngày của từng hợp đồng.
- Đóng vị thế: Mở một vị thế đối ứng với một vị thế đang nắm giữ có cùng tài sản cơ sở và ngày đáo hạn.
- Vị thế: Đây là trạng thái giao dịch và khối lượng của hợp đồng phái sinh mà nhà đầu tư hiện đang nắm giữ.
- Ký quỹ: Một khoản đặt cọc để tham gia giao dịch chứng khoán phái sinh, đóng vai trò đảm bảo khả năng thanh toán của cả hai bên của hợp đồng.
- Tài sản cơ sở: Đây là đối tượng được thỏa thuận trong hợp đồng phái sinh.
Ví dụ minh họa về hợp đồng tương lai
Ví dụ dưới đây MyTrade sẽ giúp nhà đầu tư hiểu rõ hơn phần nào về bản chất của hợp đồng tương lai, với một loại tài sản cơ sở cụ thể là sản phẩm cà phê:
Ví dụ: Doanh nghiệp A bán cho bên B là 10 tấn cafe vào tháng 01/01/2023 với mức giá là 200.000 VNĐ/kg. Đến tháng 30/01/2023, giá cafe đã tăng lên là 220.000 VNĐ/ kg thì có 2 phương án sẽ xảy ra cho công ty A:
- Phương án 1: Công ty A sẽ tiến hành giao cho bên B 10 tấn cafe với đúng mức giá là 200.000 VNĐ/Kg.
- Phương án 2: Công ty A sẽ thanh toán mức chênh lệch cho bên B, theo như trong hợp đồng đã thỏa thuận ban đầu, tương ứng với là 20.000×10.000 VNĐ.
Phân loại các hợp đồng tương lai?
Căn cứ vào vào tài sản làm cơ sở để phân loại hợp đồng tương lai. Chúng ta có thể nêu ra 5 nhóm hợp đồng tương lai cơ bản thường thấy trên các thị trường chứng khoán phái sinh, bao gồm:
1. Hợp đồng tương lai hàng hóa cơ bản
Hàng hóa cơ bản ở đây chủ yếu bao gồm các loại nông sản, năng lượng và kim loại. Các hợp đồng tương lai nông sản được lập cho các loại sản phẩm như ngũ cốc, bột, dầu, gỗ, bông, cà phê, ca cao, gia súc, thịt gia súc… Nhóm những sản phẩm kim loại gồm bạc, vàng, bạc, nhôm, thiếc, kẽm và đồng, platinum, palladium, chì, nickel. Nhóm các sản phẩm năng lượng chủ yếu bao gồm khí thiên nhiên, xăng không chì, dầu thô. Bình thường, những hợp đồng tương lai đối với hàng hóa cơ bản khi đáo hạn đều được áp dụng phương thức chuyển giao vật chất.
>> Xem thêm: Hàng hóa phái sinh là gì?
2. Hợp đồng tương lai tiền tệ
Hợp đồng tương lai rất đa dạng hàng hóa cơ sở cho loại hợp đồng này như: đồng bảng Anh, đồng đôla Úc, đồng franc Thụy Sỹ, đồng Euro, đồng yên Nhật, đồng đôla Canada, đồng real Brazil… Hợp đồng tương lai tiền tệ giúp cho các nhà đầu tư phòng ngừa, giảm thiểu rủi ro hoặc tìm kiếm một khoản lợi nhuận từ những biến động của tỷ giá hối đoái. Tại Việt Nam, loại hợp đồng tương lai này chưa được cấp phép đầu tư và giao dịch.
3. Hợp đồng tương lai trái phiếu và hợp đồng tương lai lãi suất
Hợp đồng tương lai lãi suất đây là loại chứng khoán phái sinh được sử dụng để đối phó với những biến động của lãi suất ngắn hạn, có kỳ hạn dưới 1 năm. Trong khi đó hợp đồng tương lai trái phiếu thường sẽ gắn liền với thị trường công cụ nợ kỳ hạn từ 1 năm trở lên. Theo đó, với hợp đồng tương lai lãi suất, tài sản và công cụ cơ sở thường thấy bao gồm là những tín phiếu kho bạc, các khoản tiền gửi. Với hợp đồng tương lai trái phiếu, thì tài sản cơ sở của hợp đồng này thường là trái phiếu chính phủ, trái phiếu này có thể được lựa chọn phù hợp với những thời hạn trái phiếu khác nhau.
4. Hợp đồng tương lai chỉ số cổ phiếu
Hợp đồng tương lai với những tài sản cơ sở là một chỉ số cổ phiếu nhất định. Các chỉ số cổ phiếu được chọn có thể là chỉ số chung của toàn thị trường, chỉ số ngành hay chỉ số được tính từ một nhóm, rổ cổ phiếu nào đó. Những hợp đồng tương lai chỉ số cổ phiếu khi đáo hạn sẽ được thanh toán bằng tiền, nghĩa là giữa các bên tham gia hợp đồng sẽ không có sự diễn ra sự chuyển giao danh mục cổ phiếu cấu thành chỉ số cơ sở.
5. Hợp đồng tương lai cổ phiếu
Hợp đồng tương lai cổ phiếu đây được coi là nhóm hợp đồng tương lai xây dựng cho các cổ phiếu riêng lẻ. Cổ phiếu cơ sở của hợp đồng tương lai là những cổ phiếu đã được niêm yết trên các sở giao dịch chứng khoán và đòi hỏi phải đáp ứng được những tiêu chuẩn nhất định, đặc biệt là về tính thanh khoản trên thị trường hiện nay.
Đặc điểm của hợp đồng tương lai
Đặc điểm của hợp đồng tương lai là gì?
Đặc điểm của hợp đồng tương lai là gì – đây là một công cụ của thị trường chứng khoán phái sinh nên các nhà đầu tư cần nắm rõ những đặc điểm của loại hợp đồng này, để có thêm những nền tảng kiến thức trong đầu tư mang lại nhiều lợi thế khi tham gia vào thị trường chứng khoán phái sinh tốt và hiệu quả hơn.
1. Tính chuẩn hóa
Hợp đồng tương lai là một công cụ đã được niêm yết và giao dịch tại Sở giao dịch chứng khoán phái sinh. Do đó, các điều khoản của hợp đồng tương lai đều được chuẩn hóa. Cụ thể, tại Sở giao dịch nơi niêm yết hợp đồng tương lai sẽ quy định cụ thể các nội dung của một hợp đồng chi tiết như: cách thức giao - nhận cũng như thanh toán giữa hai bên mua và bán khi hợp đồng đáo hạn như: chất lượng tài sản cơ sở, quy mô của loại hợp đồng, số lượng tài sản cơ sở giao dịch tương ứng với một hợp đồng...
2. Được niêm yết
Sở giao dịch chứng khoán phái sinh là nơi niêm yết và tiêu chuẩn, do đó hợp đồng tương lai được chuẩn hóa về giá trị, khối lượng, điều khoản của tài sản cơ sở…
3. Tính chất cam kết về việc thực hiện nghĩa vụ trong tương lai
Khi tham gia giao dịch hợp đồng tương lai, thì cả hai bên đều giữ vị thế mua và bán của hợp đồng, đều bị ràng buộc bởi những nghĩa vụ và quyền lợi nhất định. Cụ thể là, khi hợp đồng tương lai thực hiện việc đáo hạn, bên bán của hợp đồng tương lai có nghĩa vụ giao một khối lượng tài sản cơ sở xác định cho bên mua và được nhận tiền từ bên mua. Ngược lại, bên mua của hợp đồng tương lai có nghĩa vụ trả tiền theo thỏa thuận trong hợp đồng và có quyền nhận tài sản chuyển giao từ những bên bán.
4. Tham gia vào giao dịch hợp đồng tương lai các bên cần phải đáp ứng yêu cầu ký quỹ và bù trừ
Ký quỹ là biện pháp bảo đảm việc thực hiện nghĩa vụ mang tính bắt buộc theo hợp đồng đối với cả bên mua và bên bán khi hợp đồng được thanh toán trên thị trường hợp đồng tương lai. Các nhà đầu tư tham gia thị trường hợp đồng tương lai này phải đáp ứng các yêu cầu về ký quỹ do trung tâm thanh toán bù trừ và sở giao dịch quy định cụ thể cho từng loại hợp đồng tương lai.
Các bên tham gia thực hiện ký quỹ cần thực hiện các yêu cầu của hợp đồng tương lai như sau:
- Việc thanh toán cần được đảm bảo và mang tính chất bắt buộc.
- Việc thanh toán và bù trừ theo giá cả thực tế hằng ngày và những thông báo lãi lỗ vào tài khoản ký quỹ của các nhà đầu tư theo giá thực tế và bổ sung gọi ký quỹ khi cần. Chính vì thế đã làm giảm rủi ro mất mát khả năng thanh toán của các bên tham gia.
5. Đóng vị thế dễ dàng
Các nhà đầu tư khi tham gia vào hợp đồng tương lai có thể được thực hiện đóng vị thế bất cứ khi nào bằng cách thức tham gia vị thế ngược đối với các hợp đồng tương lai tương tự. Rồi từ đó sẽ giúp cho nhiều người sử dụng hợp đồng tương lai dễ dàng và linh hoạt hơn trong việc sử dụng vốn.
6. Đòn bẩy tài chính
Đối với nhà đầu tư khi tham gia vào thị trường hợp đồng tương lai sẽ có khả năng thu hút được những khoản lợi nhuận hết sức ấn tượng với số vốn đầu tư ban đầu rất ít so với việc các nhà đầu tư trên thị trường tài sản cơ sở. Khi nhà đầu tư muốn thực hiện việc mua hay bán hợp đồng tương lai thì chỉ cần đáp ứng được các yêu cầu ký quỹ với tính chất là khoản cam kết tài chính được đảm bảo thực hiện hợp đồng.
Khi các nhà đầu tư dự đoán về sự biến động giá của tài sản cơ sở gần sát với thị trường, thì lúc này nhà đầu tư giao dịch sẽ kiếm được lợi nhuận từ vị thế của hợp đồng tương lai mà cá nhân họ đang nắm giữ. Với hiệu ứng đòn bẩy của khoản tiền ký quỹ thì khả năng sinh lời trên thị trường này thường cao hơn nhiều so với mức sinh lời trên thị trường tài sản cơ sở.
Chức năng của hợp đồng tương lai
Trong bối cảnh tài chính như hiện nay thì hợp đồng tương lai có một số đặc điểm chức năng nổi bật cụ thể như sau:
- Quản lý và bảo đảm rủi ro trong đầu tư
Các nhà đầu tư có thể giảm thiểu tối đa rủi ro khi sử dụng hợp đồng tương lai. Ví dụ như, người này có thể bán sản phẩm của mình thông qua hợp đồng tương lai để đảm bảo các sản phẩm họ bán với một mức giá nhất định trong tương lai, bất chấp những biến động từ các sự kiện, tin tức hay những bất lợi của thị trường.
Hay như một nhà đầu tư Nhật Bản sở hữu Kho bạc Hoa Kỳ để cố định giá trị của trái phiếu bằng đồng JPY tại một tỉ giá đã được xác định trước có thể tham gia các hợp đồng tương lai với số tiền bằng với khoản thanh toán trái phiếu hàng quý từ đó giúp hạn chế, giảm thiểu được rủi ro. Với những hợp đồng đó, các nhà đầu tư có được sự bảo đảm trước các rủi ro thiệt hại do biến động của đồng USD.
- Làm đòn bẩy tài chính: các nhà đầu tư sử dụng hợp đồng tương lai để tạo ra các vị thế đòn bẩy.
Vào ngày hết hạn, các hợp đồng sẽ được thanh toán nên các nhà đầu tư có thể nâng cao vị thế của mình trên thị trường. Cụ thể, tỷ lệ đòn bẩy là 3:1 so với số dư tài khoản của các nhà giao dịch đang giao dịch ở tại một vị thế cao hơn gấp ba lần.
- Giảm thiểu rủi ro: những nhà đầu tư có thể hạn chế và giảm thiểu rủi ro nhờ có hợp đồng tương lai với các danh mục đầu tư. Khi một nhà đầu tư quyết định bán hợp đồng tương lai và không sở hữu tài sản cơ bản thì đây thường được gọi là “vị thế trần”.
- Đa dạng hóa tài sản: với các loại tài sản khó có thể giao dịch tại chỗ, các nhà đầu tư có thể giảm thiểu rủi ro. Cụ thể như các loại hàng hóa là dầu, xăng thường đòi hỏi chi phí vận chuyển cao và chi phí lưu trữ. Nhưng thông qua việc các nhà đầu tư sử dụng hợp đồng tương lai các nhà giao dịch và nhà đầu tư sẽ không phải thực hiện trực tiếp các giao dịch mà hoàn toàn có thể vào đầu tư nhiều loại tài sản khác nhau.
- Phát hiện giá thị trường: thị trường tương lai có xem như tương tự là cửa hàng một điểm đến, mà tại đó những người mua và người bán có thể thực hiện trao đổi các giao dịch đối với một số loại tài sản đa dạng ví dụ như hàng hóa.
Thay vì thông qua các tương tác giao dịch giữa người bán và người mua tại một trạm xăng để xác định được giá dầu, thì bây giờ trong thị trường tương lai dựa trên các nhu cầu theo thời gian thực trên thị trường tương lai, các nhà đầu tư cũng có thể dễ dàng xác định được. Đặc biệt, với hợp đồng tương lai cho phép sự minh bạch hơn về giá và thường được giao dịch trong khung thời gian giao dịch dài hơn bình thường.
Ưu và nhược điểm của hợp đồng tương lai?
1. Ưu điểm của hợp đồng tương lai
- Phòng ngừa rủi ro
Như đã để cập rất nhiều ở phía trên, hợp đồng tương lai mang lại sự đảm bảo cao khi đầu tư. Đem lại cho những người muốn quản lý rủi ro biến động giá có cơ hội được chuyển đổi sự rủi ro này sang bất kỳ những nhà đầu tư nào sẵn sàng chấp nhận rủi ro với hy vọng không ngừng mong muốn gia tăng lợi nhuận. Quá trình diễn ra chuyển đổi này được gọi là phòng ngừa rủi ro. Các nhà đầu tư phòng ngừa rủi ro có thể cố định trước được lãi suất hoặc mức giá mà họ chấp nhận và hạn chế được. Đôi khi họ cũng có thể loại bỏ được những thiệt hại mà biến động bất lợi giá gây ra.
- Tính thanh khoản cao
Trên thị trường hợp đồng tương lai là sản phẩm được niêm yết và chuẩn hóa. Dựa vào các điều khoản của hợp đồng mà người tham gia đều được biết trước một cách rõ ràng và cụ thể nhất họ sẽ bán gì hoặc mua gì hay tại thời điểm nào trong tương lai và giao dịch nó diễn ra như thế nào.
Nhà đầu tư tham gia vào thị trường có thể mở và đóng vị thế khi cần thiết một cách dễ dàng và nhanh chóng bởi tính chất nhất quán này. Điều đó hỗ trợ cho hợp đồng tương lai có tính thanh khoản rất cao. Cùng với đó hợp đồng tương lai dần biến thành công cụ thuận lợi để các nhà đầu tư úng dụng vào được nhiều mục đích khác nhau.
- Đòn bẩy tài chính
Khi quyết định đầu tư và tham gia vào hợp đồng tương lai, các nhà đầu tư có thể sẽ thu được những khoản lợi nhuận “khổng lồ” với số vốn đầu tư ban đầu rất nhỏ. Một nhà đầu tư khi muốn bán hay mua hợp đồng tương lai thì chỉ cần đáp ứng được những yêu cầu ký quỹ, cùng với tính chất quan trọng là cam kết tài chính được đảm bảo thực hiện hợp đồng.
Nếu dự đoán và mức kỳ vọng của bạn về biến động giá của tài sản cơ sở đúng, lúc này các nhà đầu tư sẽ thu được lợi nhuận từ vị thế hợp đồng tương lai mà mình đang nắm giữ. Chính nhờ vào hiệu ứng đòn bẩy mà mức sinh lời trên thị trường chứng khoán phái sinh thường cao hơn nhiều so với thị trường cơ sở.
- Giao dịch dễ dàng, thuận tiện
Những giao dịch hợp đồng tương lai được diễn ra giống với giao dịch cổ phiếu. Nếu các nhà đầu tư dự đoán thị trường tăng giá thì sẽ đặt lệnh mua để mở vị thế mua hợp đồng tương lai. Và khi thị trường tăng đúng với kỳ vọng, lúc này các nhà đầu tư sẽ thu được lợi nhuận. Và ngược lại, nhà đầu tư có thể mở vị thế bán hợp đồng tương lai để kiếm lời trong thị trường giảm điểm.
- Giao dịch mua/bán liên tục
Với hợp đồng tương lai, các nhà đầu tư có thể ngay lập tức đóng vị thể vừa mở, bất kể là vị thế mua hay bán. Do đó, nhà đầu tư có thể liên tục đóng và mở vị thế trong phiên giao dịch để tìm kiếm được lợi nhuận dựa trên mọi biến động của thị trường.
Giao dịch mua/ bán liên tục được coi là ưu điểm khác biệt nổi trội nhất của hợp đồng tương lai so với thị trường cơ sở. Do trong thị trường cổ phiếu, các nhà đầu tư khi mua cổ phiếu phải chờ ít nhất 2 ngày để số cổ phiếu ấy về tài khoản rồi mới có thể bán.
- Khi thị trường giảm điểm có cơ hội kiếm lợi nhuận
Hiện nay, nhà đầu tư không có công cụ để tìm kiếm lợi nhuận khi thị trường giảm điểm trên thị trường cổ phiếu. Ngược lại, trong hợp đồng tương lai, các nhà đầu tư có thể tham gia vào vị thế bán hợp đồng bất cứ khi nào muốn.
Điều kiện cần các nhà đầu tư đáp ứng duy nhất chính là ký quỹ bổ sung đầy đủ theo yêu cầu từ lúc tham gia hợp đồng. Khi đó, nếu chỉ số của thị trường giảm điểm đúng như đã dự đoán, thì nhà đầu tư sẽ có được lợi nhuận từ giao dịch bán hợp đồng tương lai của mình.
2. Nhược điểm của hợp đồng tương lai
Với các ưu điểm vượt trội nêu trên, hợp đồng tương lai vẫn có một số nhược điểm mà các nhà đầu tư cần lưu ý cụ thể:
- Mức độ rủi ro của hiệu ứng đòn bẩy tiềm ẩn cao
Một trong những ưu nhược điểm của hợp đồng tương lai là đòn bẩy tài chính. Nó là yếu tố góp phần tạo nên sự hấp dẫn đối với các nhà đầu tư vào hợp đồng tương lai này và thị trường chứng khoán phái sinh. Nhưng nhiều nhà đầu tư lại lầm tưởng rằng hiệu ứng đòn bẩy cũng tạo ra những con số lợi nhuận ấn tượng chỉ khi dự báo hay kỳ vọng của người sử dụng hợp đồng về đúng chiều hướng biến động giá tài sản cơ sở trở thành hiện thực đúng. Mà không biết rằng ngược lại, với trường hợp có sự thay đổi về giá tài sản cơ sở trên thị trường không đúng với các dự đoán, thì rủi ro thua lỗ sẽ xảy ra. Với tác động của đòn bẩy, mức thua lỗ rủi ro sẽ tính theo phần trăm số vốn đầu tư ban đầu. Điều đó tương đương với việc các nhà đầu tư có thể sẽ bị thua lỗ lớn hơn rất nhiều so với đầu tư trên thị trường giao ngay.
- Yêu cầu ký quỹ bổ sung
Yêu cầu ký quỹ bổ sung là một nhược điểm lớn khác của hợp đồng tương lai.
- Thanh toán hàng ngày là cơ chế thanh toán của hợp đồng tương lai.
- Các khoản lỗ/lãi phát sinh từ hợp đồng đều được hiện thực hóa mỗi ngày và phản ánh ngay trên tài khoản ký quỹ của nhà đầu tư.
- Tính không linh hoạt
Hợp đồng tương lai có tính chuẩn hóa cao, các điều khoản như quy mô hợp đồng, thời gian đáo hạn, số lượng tài sản… được thiết kế thống nhất theo quy định của Sở giao dịch nên không thể đáp ứng được các nhu cầu có tính cá biệt.
Nếu số tiền của các nhà đầu tư trên tài khoản ký quỹ xuống thấp hơn hoặc bằng so với mức ký quỹ duy trì, nhà đầu tư cần phải thực hiện ký quỹ bổ sung ngay. Chính vì thế, khi tham gia vào hợp đồng tương lai, các nhà đầu tư cần phải có sự chuẩn bị kỹ lưỡng nhất định về nguồn vốn, khả năng tài chính của mình. Khi các nhà đầu tư không thực hiện ký quỹ bổ sung kịp thời khi có yêu cầu, vị thế của các nhà đầu tư sẽ bị đóng lại. Điều đó sẽ gây ra nhiều thua lỗ và có thể dẫn đến việc rủi ro cao.
Các chủ thể tham gia thị trường của hợp đồng tương lai
Các chủ thể tham gia thị trường của hợp đồng tương lai
- Cơ quan quản lý
– Cơ quan quản lý là nơi ban hành các văn bản pháp luật quy định.
– Giám sát và thanh tra các hoạt động của thị trường chứng khoán phái sinh nói chung và hợp đồng quyền chọn nói riêng.
- Sở giao dịch
– Sở giao dịch là nơi tổ chức các giao dịch và niêm yết các sản phẩm chứng khoán phái sinh.
– Là nơi giám sát các hoạt động giao dịch chứng khoán phái sinh.
– Hoạch toán, tính toán các loại giá quan trọng như giá thanh toán cuối ngày hay giá lý thuyết…
– Cung cấp các thông tin về giao dịch và sản phẩm.
- Trung tâm thanh toán bù trừ chứng khoán phái sinh
Trung tâm thanh toán bù trừ chứng khoán phái sinh các hoạt động được dựa theo mô hình bù trừ đối tác trung tâm. Được tổ chức với một trong hai hình thức là một tổ chức độc lập với sở giao dịch chứng khoán phái sinh hay là một đơn vị trực thuộc sở giao dịch chứng khoán phái sinh.
Trung tâm thanh toán bù trừ có một số chức năng cụ thể dưới đây:
• Mỗi hợp đồng được tính toán ký quỹ ban đầu.
• Từng thành viên bù trừ được tính ký quỹ đồng thời thông báo những yêu cầu bổ sung ký quỹ của từng thành viên bù trừ.
• Mỗi loại hợp đồng có tính giới hạn vị thế cho từng nhà đầu tư.
• Theo dõi khối lượng, giám sát giới hạn vị thế cho phép của từng thành viên hay nhà đầu tư.
• Mỗi ngày đều phải thực hiện việc hạch toán.
• Quản lý và giám sát các thành viên bù trừ.
• Tài khoản ký quỹ của các thành viên cũng như khách hàng được quản lý.
• Quản lý các tài sản thế chấp của những nhà đầu tư.
• Quản lý các quỹ dự phòng được thành lập để sử dụng trong những trường hợp thành viên bù trừ mất khả năng thanh toán.
• Đưa ra những văn bản pháp quy liên quan đến sản phẩm, cơ chế quản lý rủi ro cho thị trường, quản lý, giám sát thị trường.
- Thành viên giao dịch phái sinh
Các tổ chức tài chính đáp ứng được các quy định thực hiện nghiệp vụ tư vấn đối với giao dịch sản phẩm phái sinh môi giới và tự doanh, ví dụ như Quỹ đầu tư, Ngân hàng thương mại, công ty chứng khoán Ngân hàng thương mại, … Những tổ chức này thường đã đăng ký tư cách là thành viên giao dịch cho sản phẩm phái sinh và đã là thành viên với sở giao dịch chứng khoán, phải thực hiện các trách nhiệm và nghĩa vụ của thành viên giao dịch của Sở giao dịch chứng khoán, sở giao dịch chứng khoán phái sinh.
- Thành viên bù trừ
Những tổ chức tài chính cần đáp ứng được các quy định để có quyền thực hiện nghiệp vụ bù trừ cho giao dịch sản phẩm phái sinh, đã đăng ký với tư cách thành viên với Trung tâm thanh toán bù trừ, Bộ phận bù trừ nằm trong Sở. Sau đó thành viên bù trừ thực hiện các nghiệp vụ bù trừ chứng khoán phái sinh cho các giao dịch tự doanh cho khách hàng và của chính mình.
Trung tâm thanh toán bù trừ cũng có những quy định rõ mức ký quỹ bắt buộc và mức ký quỹ duy trì cho các thành viên bù trừ. Ở một số thị trường nước ngoài, khi ký quỹ được chấp nhận như các tài sản khác ngoài tiền mặt, Trung tâm thanh toán bù trừ cũng có quy định rõ về giá trị của các tài sản thế chấp ký quỹ đó. Vì thế, thành viên bù trừ sẽ thực hiện kiểm định giá trị của các tài sản ký quỹ và sau đó báo cáo lên với Trung tâm thanh toán bù trừ.
- Nhà tạo lập thị trường
Nhà tạo lập thị trường với mục đích là để đảm bảo cân bằng và tạo tính thanh khoản cho những giao dịch đối với các sản phẩm chứng khoán phái sinh.
Sở giao dịch chứng khoán thường áp dụng các chính sách khuyến khích cho các nhà tạo lập thị trường như giảm phí thanh toán và phí giao dịch. Nhưng những nhà tạo lập thị trường phải tuân thủ các quy định theo Sở đặt ra, ví dụ:
- Chào giá liên tục và chào giá hai chiều.
- Các nhà tạo lập thị trường bắt buộc phải thực hiện chào giá hai chiều với thời gian tồn tại và thời gian chào giá của lệnh được quy định theo Sở đặt ra, khi nhận được yêu cầu chào giá.
- Mức chênh lệch giữa giá chào bán/mua và khối lượng phải được thực hiện theo quy định của Sở giao dịch chứng khoán.
- Ngân hàng thanh toán
Dựa trên những kết quả hoạch toán ngân hàng theo giá thực tế hàng ngày của trung tâm thanh toán bù trừ để thực hiện chuyển khoản và hạch toán cho các tài khoản giao dịch sản phẩm phái sinh. Ngoài ra, để thực hiện việc giám sát giá trị tài khoản thực của khách hàng tại ngân hàng thanh toán, thì ngân hàng thanh toán còn kết nối với Trung tâm thanh toán bù trừ. Sau đó ngân hàng thanh toán thực hiện thu phí đối với các giao dịch này.
- Nhà đầu tư
Những thành phần tham gia đầu tư vào thị trường chứng khoán phái sinh có thể là các nhà đầu tư có tổ chức hay cũng có thể là các nhà đầu tư nhỏ lẻ. Các tổ chức, cá nhân này không thể trực tiếp tham gia vào thị trường mà phải thông qua các tổ chức đóng vai trò trung gian môi giới để có thể thực hiện những hoạt động giao dịch trên thị trường. Nhiều nhà đầu tư khi tham gia giao dịch chứng khoán phái sinh có thể với một số mục đích cụ thể như:
- Đầu cơ về giá trên thị trường.
- Phòng ngừa, giảm thiểu rủi ro các danh mục đầu tư.
- Giao dịch để hạn chế chênh lệch giá.
Giao dịch hợp đồng tương lai diễn ra như thế nào?
Gần như với chứng khoán thông thường, hợp đồng tương lai có cơ chế giao dịch tương tự. Các sản phẩm của hợp đồng tương lai có sức hấp dẫn được thể hiện ở việc nhà đầu tư có thể trao đổi mua/bán mà không cần nắm giữ tài sản cơ sở tương ứng do bản chất của hợp đồng tương lai này là giao dịch dựa trên sự kỳ vọng giá của các nhà đầu tư. Do đó, khi chúng ta tin rằng thị trường giảm, nhà đầu tư có thể bán khống hợp đồng tương lai để danh mục trước sau đó được đảm bảo mua lại để chốt lãi/lỗ. Trong quá trình thực hiện phòng ngừa những rủi ro bằng những hợp đồng tương lai, sự tăng giảm giá trị danh mục được bù đắp bởi việc tăng giảm của những hợp đồng tương lai.
Trong quy trình diễn ra hợp đồng tương lai này thành viên giao dịch cũng chính là thành viên bù trừ:
(1) Bước đầu tiên các nhà đầu tư tài khoản bù trừ hay chính là khách hàng và mở tài khoản giao dịch tại thành viên giao dịch.
(2) Bước thứ 2 trước khi thực hiện giao dịch, khách hàng, các nhà đầu tư cần nộp ký quỹ ban đầu cho thành viên giao dịch.
(3) Tiếp đó nhà đầu tư, khách hàng tiến hành đặt các lệnh giao dịch. Khối lượng ký quỹ ban đầu phải được tương ứng với lệnh đặt, song song đó cũng phải đảm bảo tổng số vị thế nắm giữ của nhà đầu tư nếu lệnh được khớp không được vượt quá giới hạn vị thế. Những lệnh bao gồm các thông tin sau:
– Thực hiện việc bán và mua hợp đồng những loại nào?
– Thời gian, tháng nhà đầu tư mong muốn đáo hạn là khi nào?
– Hợp đồng đó có giá tương lai như nào?
– Số lượng hợp đồng mong muốn giao dịch là bao nhiêu?
(4) Kế tiếp là hệ thống giao dịch xác nhận các lệnh được khớp và sẽ gửi kết quả giao dịch lại cho trung tâm bù trừ và cho những thành viên giao dịch. Sau đó, thành viên giao dịch tiến hành thông báo kết quả khớp lệnh đến cho các nhà đầu tư.
(5) Dựa vào những kết quả thực hiện giao dịch đó, Sở giao dịch sẽ tính toán ra giá trị thanh toán của từng ngày. Trung tâm bù trừ dựa vào đó mà có thể tính toán được lãi lỗ của từng vị thế trong ngày giao dịch đó.
(6) Cuối cùng trung tâm bù trừ sẽ tiến hành liên hệ ký quỹ đối với những tài khoản có số dư ký quỹ dưới với mức quy định.
(7) Nếu bị gọi ký quỹ, thì lúc này các nhà đầu tư sẽ phải thực hiện nộp đầy đủ số ký quỹ đã bị thiếu hụt. Trong trường hợp tài khoản ký quỹ có số dư, thì các nhà đầu tư có thể rút phần dư này.
Sự khác nhau giữa Hợp đồng kỳ hạn và Hợp đồng tương lai?
- Giống nhau
Hợp đồng tương lai và hợp đồng kỳ hạn đều có điểm giống nhau là những sản phẩm của thị trường chứng khoán phái sinh. Đều là những công cụ đòn bẩy tài chính phái sinh và cả hai loại hợp đồng này đều có giá trị phụ thuộc vào giá của các tài sản cơ sở có thể là hàng hóa nông sản, hàng hóa kim loại… hay các công cụ tài chính khác như cổ phiếu, trái phiếu và lãi suất…
- Khác nhau
Điểm khác nhau giữa hợp đồng kỳ hạn và hợp đồng tương lai
Chiến lược đầu tư phái sinh đối với hợp đồng tương lai hiệu quả?
- Chiến lược giao dịch trong ngày
Có thể hiệu theo nghĩa hẹp, giao dịch trong ngày là các nhà đầu tư thực việc việc mua và bán trong ngày, vào cuối ngày, các nhà đầu tư đóng tất cả các vị thể đưa vị thể nằm giữ của mình về 0, qua đó không chịu các biến động giá qua đêm. Trong một phạm vi nghĩa rộng hơn, giao dịch có thể tính cho các vị thế nắm giữ qua đêm tới một vài ngày.
- Chiến lược giao dịch đầu cơ theo xu thế giá
Chiến lược được sử dụng nhiều nhất chính là chiến lược giao dịch đầu cơ theo xu thế giá. Chiến lược này có ưu điểm bởi tính đơn giản và mức độ hấp dẫn của nó nhưng cũng đi kèm với những rủi ro cao hơn những chiến lược khác. Chính vì thế, nếu nhà đầu tư dự báo thị trường sắp tới có xu hướng tăng giá thì sẽ tiến hành mua hợp đồng tương lai và chờ bán để đóng vị thế khi giá tăng.
Ngược lại, các nhà đầu tư sẽ thực hiện việc bán hợp đồng tương lai khi có dự báo về thị trường sẽ giảm điểm và thực hiện vị thế mua để đóng vị thế giao dịch.
My Trade – Nền tảng giao dịch đầu tư hàng hóa phái sinh uy tín hàng đầu Việt Nam
Hiện nay, Công ty Cổ phần đầu tư và Công nghệ FTV đang là thành viên chính thức được Sở giao dịch hàng hóa Việt Nam cấp phép hoạt động. Với nền tảng giao dịch hàng hóa phái sinh là My Trade hiện đại, nhanh chóng.
- Được cấp phép.
- Giao dịch hai chiều.
- Nạp và rút tiền dễ dàng.
- Hỗ trợ 24/7
My Trade – Nền tảng giao dịch đầu tư hàng hóa phái sinh uy tín hàng đầu Việt Nam
Công ty FTV chúng tôi với nền tảng công nghệ giao dịch My Trade hiện nay đang được đánh giá là nơi đầu tư phái sinh uy tín tại Việt Nam. Với nền tảng đầu tư chứng khoán với vốn nhỏ, giúp các nhà đầu mới có thể dễ dàng tham gia thị trường và các nhà đầu tư kinh nghiệm tận dụng cơ hội của thị trường mang lại.
FTV cũng tự hào là top đầu trong lĩnh vực hàng hóa phái sinh. Được Sở giao dịch hàng hóa Việt Nam cấp phép hoạt động và làm việc trực tiếp với Sở giao dịch Hàng hóa. Hiểu được những nhu cầu và mong muốn của các nhà đầu tư FTV phấn đấu trở thành định chế tài chính hàng đầu mang lại giá trị cho đối tác, khách hàng và các thành viên của mình. Là điểm đến tin tưởng của các đối tác, khách hàng và đội ngũ chuyên gia giỏi. Trở thành thương hiệu Việt mang tầm vóc quốc tế trong lĩnh vực đầu tư và công nghệ tài chính!
Để biết thêm các thông tin về chứng khoán mời các bạn xem bài viết tiếp theo tại https://mytrade.vn/ hoặc liên hệ theo số Hotline 1900966935 – 0983.668.883 để các bạn chuyên viên có thể hỗ trợ tốt nhất.
