Khi nền kinh tế của một quốc gia rơi vào tình trạng suy thoái và không tìm ra hướng giải quyết thì lúc này nền kinh tế đã rơi vào khủng hoảng. Khủng hoảng kinh tế kéo theo nhiều hệ lụy nghiêm trọng. Nó làm biến đổi mọi mặt của xã hội. Vậy, khủng hoảng kinh tế là gì? Những biểu hiện và hậu quả của nó ra sao? Hãy theo dõi bài viết dưới đây của chúng tôi để giải mã nhé!
Khủng hoảng kinh tế là gì?
Khủng hoảng kinh tế là gì?
Theo Mác Lê-nin, khủng hoảng kinh tế là tình trạng nền kinh tế suy thoái đột ngột. Hiện tượng này thường diễn biến trầm trọng và có xu hướng kéo dài. Trong thời kỳ nền kinh tế khủng hoảng, các chỉ số như: tổng sản phẩm quốc nội( GDP) có xu hướng giảm. Nó kéo theo thị trường bất động sản và chứng khoán cũng giảm sâu, đồng thời các khoản thanh toán rơi vào cạn kiệt.
Trong thời kỳ khủng hoảng của nền kinh tế, tổng sản phẩm quốc nội (GDP) thường giảm sâu, các thanh khoản cạn kiệt, thị trường bất động sản và thị trường chứng khoán cũng giảm sâu. Điều này gây tình trạng bán tháo trên thị trường.
Nguyên nhân gây ra khủng hoảng kinh tế
Mặc dù khủng hoảng kinh tế có thể chỉ giới hạn ở phạm vi quốc gia hay khu vực, song với xu thế toàn cầu hóa mạnh mẽ như hiện nay, khủng hoảng kinh tế rất dễ lan rộng ra phạm vi toàn cầu.
- Thứ nhất, khủng hoảng kinh tế là thời kỳ khởi điểm của chu kỳ kinh tế mới. Ở giai đoạn này, hàng hoá bị ứ đọng, không tiêu thụ được, giá cả hàng hóa giảm mạnh, sản xuất đình trệ. Đây là nguyên nhân dẫn đến nguy cơ đóng cửa của các nhà máy, xí nghiệp. Nhiều lao động thất nghiệp, lương thấp, bỏ việc đồng loạt. Các công ty tư bản không còn khả năng thanh toán các khoản nợ dẫn đến phá sản, lực lượng sản xuất bị phá hoại nghiêm trọng. Đây chính là nguyên nhân dẫn đến khủng hoảng kinh tế trong chủ nghĩa tư bản.
Nguyên nhân của khủng hoảng kinh tế trong chủ nghĩa tư bản bắt nguồn từ chính mâu thuẫn cơ bản của chủ nghĩa tư bản. Đó là mâu thuẫn giữa trình độ xã hội hoá cao với chế độ sở hữu tư nhân.
Ở phương thức trước chủ nghĩa tư bản cũng thường xảy ra những biến động trong đời sống kinh tế. Những biến động này thường gây nên bởi thiên tai, dịch tễ, hoặc chiến tranh làm cho sản xuất bị tàn phá, nhân dân rơi vào đói nghèo do thiếu thốn về sản phẩm. Các nhà kinh tế học đã giải thích nguyên nhân gây nên cuộc khủng hoảng kinh tế là do mất cân đối giữa các ngành sản xuất hoặc do tiêu dùng không theo kịp sản xuất.
Mặc dù có thay đổi phương thức chủ nghĩa tư bản nhưng hơn một thế kỷ nay, tình trạng khủng hoảng vẫn diễn ra định kỳ, không những không giảm mà ngày một trầm trọng thêm. Từ 1925 là năm diễn ra cuộc khủng hoảng thừa đầu tiên trong lịch sử của chủ nghĩa tư bản. Cho đến nay, chủ nghĩa tư bản trải qua ít nhất 16 lần khủng hoảng.
- Thứ hai, khủng hoảng kinh tế là hiện tượng mà chủ nghĩa tư bản mới có và đã trở thành cố tật thì không thể nào cứu chữa. Nguyên nhân của nó đến từ những mâu thuẫn đối kháng mà nền sản xuất tư bản chủ nghĩa từ khi ra đời vốn đã mang trong lòng nó.
Trước hết phải kể đến mâu thuẫn giữa tính tổ chức trong sản xuất ở từng xí nghiệp riêng rẽ và hiện tượng vô chính phủ của sản xuất trong phạm vi toàn xã hội. Mâu thuẫn này tạo ra hiện tượng vô chính phủ cực kỳ nghiêm trọng, không chỉ riêng chủ nghĩa tư bản mới có tình trạng sản xuất này. Bất kỳ hàng hoá nào dựa vào chế độ sở hữu tư nhân về tư liệu sản xuất đều chứa đựng đặc điểm này. Ở đây người sản xuất đều sản xuất theo ý mình và không ai biết thị trường cần đến loại hàng hoá nào và cần số lượng bao nhiêu. Chỉ đến khi mang ra thị trường thì giá trị của hàng hoá mới được định đoat, hàng hoá có thể sẽ bán được hoặc không bán được nếu không đáp ứng được nhu cầu của xã hội.
Như vậy, hiện tượng vô chính phủ của sản xuất hàng hoá đã chứa đựng sẵn khả năng khủng hoảng. Vì vậy, những gián đoạn trong quá trình tiêu thụ do tình trạng vô chính phủ của sản xuất hàng hoá gây nên chưa thể dẫn tới một sự đổ vỡ toàn bộ nền sản xuất.
- Thứ ba, nguyên nhân đến từ tình trạng mất cân đối giữa các ngành sản xuất với tiêu dùng. Mâu thuẫn giữa sản xuất và tiêu dùng sinh ra từ bản chất của chủ nghĩa tư bản.
Sản xuất vô chính phủ không phải là nguyên nhân duy nhất của cuộc khủng hoảng. Chỉ khi khối lượng sản xuất hàng hóa vượt xa sức mua của người tiêu dùng thì khi đó hiện tượng mất cân đối do sản xuất vô chính phủ gây nên mới dẫn đến sự bùng nổ của cuộc khủng hoảng. Do tác động của mâu thuẫn giữa xu thế mở rộng sản xuất một cách vô hạn của chủ nghĩa tư bản và sức mua giới hạn của người tiêu dùng.
- Thứ tư, hàng hoá không phải dư thừa tuyệt đối bởi vì nó còn xa mới có thể đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của xã hội. Hàng hoá chỉ thừa một cách tương đối, thừa so với sức mua còn thấp của xã hội. Như vậy, khủng hoảng sản xuất thừa còn gắn với mâu thuẫn giữa lao động và tư bản. Sự ra đời của chủ nghĩa tư bản đồng nghĩa với đó là sự tước đoạt về tư liệu sản xuất từ tay những người sản xuất và làm cho họ thành vô sản, suốt đời đi làm thuê.
>> Tham khảo: Quy luật kinh tế là gì? Đặc điểm, tính chất của luật kinh tế
Các loại khủng hoảng kinh tế
Các loại khủng hoảng kinh tế
Dựa vào những biểu hiện của sự khủng hoảng có thể chia thành các loại khủng hoảng kinh tế sau:
- Khủng hoảng ngân hàng:
Khủng hoảng này xảy ra khi ngân hàng bị rút tiền một cách đột ngột từ hàng loạt người gửi. Do đó, chỉ trong khoảng thời gian ngắn ngân hàng không kịp thu lại những khoản tiền cho vay trước đó để thanh toán cho khách hàng đang muốn rút số tiền đã gửi. Lúc này sẽ diễn ra cuộc chạy đua thanh toán. Khách hàng thấy được sự trì trệ, họ không rút được số tiền đã gửi sẽ làm cho khách hàng mất niềm tin vào ngân hàng.
Ví dụ: Cuộc khủng hoảng ngân hàng xảy ra năm 1931 tại Hoa Kỳ. Khủng hoảng ngân hàng đó xảy ra sau thời gian ngân hàng cho khách hàng vay nhưng chưa thu hồi lại được để thanh toán cho người gửi ngân hàng và dẫn đến vỡ nợ.
- Khủng hoảng tiền tệ:
Khủng hoảng này là sự khủng hoảng mất giá của đồng tiền. Khi giá vật phẩm tăng và kéo dài trong khoảng thời gian dài lúc này đồng tiền phải bỏ ra nhiều hơn thì mới có thể sở hữu được sản phẩm mình mong muốn.
Ví dụ rõ ràng nhất cho sự khủng hoảng tiền tệ diễn ra vào thế kỷ 17 đó là sự kiện khủng hoảng hoa Tulip ở Hà Lan, hay sự sụp đổ của chứng khoán phố Wall năm 1929.
- Khủng hoảng tài chính:
Khủng hoảng này liên quan đến các vấn đề trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng, đặc biệt là khi các ngân hàng lớn của một quốc gia bị sụp đổ.
Rất nhiều những vấn đề theo chiều hướng xấu bị kéo theo làm ảnh hưởng đến nền kinh tế vĩ mô cùng những vấn đề liên quan như: thất nghiệp, tăng trưởng GDP, lạm phát, doanh số giảm…
Mặc dù vậy, khủng hoảng tài chính và khủng hoảng kinh tế có sự khác nhau bởi khủng hoảng tài chính nằm trong phạm vi hẹp ở một lĩnh vực. Còn khủng hoảng kinh tế kéo theo sự trì trệ ở nhiều lĩnh vực và đem lại hậu quả nặng nề.
Các cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới lớn nhất trong lịch sử
Các cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới lớn nhất trong lịch sử
Thế giới đã trải qua nhiều cuộc khủng hoảng kinh tế theo mỗi giai đoạn trong lịch sử, điển hình là những cuộc khủng hoảng trong các giai đoạn sau:
- Vào năm 1637 diễn ra khủng hoảng hoa Tulip tại Hà Lan. Cuộc khủng hoảng này làm cho nền kinh tế của Hà Lan xuống dốc không phanh, từ cường quốc vững mạnh đã tụt xuống hàng thứ yếu, tạo cơ hội cho vương quốc Anh đi lên.
- Năm 1772 diễn ra cuộc khủng hoảng ngân hàng tín dụng nước Anh. Cuộc khủng hoảng này không những gây thiệt hại trầm trọng cho nền kinh tế nước Anh mà còn khiến Anh mất rất nhiều thuộc địa, trong đó có Bắc Mỹ (Hoa Kỳ sau này). Cuộc khủng hoảng tạo điều kiện cho Pháp và Đức vươn lên trước Anh.
- Năm 1929 - 1933 diễn ra cuộc đại khủng hoảng tài chính phố Wall - Mỹ. Cuộc khủng hoảng này tác động đến toàn bộ hệ thống tư bản chủ nghĩa Pháp, Anh, Đức, Mỹ, … Hoa Kỳ là cường quốc vững mạnh cũng chịu ảnh hưởng làm cho kinh tế thiệt hại rất nhiều. Hơn hết cuộc khủng hoảng này chính là mầm mống của chủ nghĩa Phát Xít và chiến tranh thế giới thứ 2.
- Năm 1973 diễn ra cuộc khủng hoảng dầu mỏ giữa Mỹ và các thành viên OPE. Cuộc khủng hoảng để lại hậu quả nặng nề cho nền kinh tế đặc biệt là Mỹ và liên minh của Mỹ. Cuộc khủng hoảng cũng là một phần nguyên nhân khiến Liên Xô sụp đổ.
- Năm 1997 Việt Nam chính là nạn nhân của cuộc khủng hoảng kinh tế diễn ra tại Thái Lan. Cuộc khủng hoảng này lan rộng ra khắp Đông Á làm ảnh hưởng đến đời sống và kinh tế của các nước Đông Nam Á và Đông Á.
- Năm 2007 - 2008 diễn ra cuộc khủng hoảng bất động sản tại Mỹ, gây suy thoái nhiều nước và làm ảnh hưởng sâu sắc đến Việt Nam vì trong thời gian này Việt Nam vừa gia nhập WTO vào năm 2007. Tuy nhiên, Việt Nam đã vượt qua được giai đoạn khó khăn và khẳng định vị thế của mình trên trường quốc tế.
>> Tham khảo: Vốn kinh doanh là gì? Phân loại của vốn kinh doanh
Có nên đầu tư giữa thời kỳ khủng hoảng kinh tế?
Có nên đầu tư giữa thời kỳ khủng hoảng kinh tế?
Kinh tế rơi vào suy thoái khiến các nhà đầu tư mất đi sự lạc quan trong tương lai của nền kinh tế và hoạt động kinh doanh của các công ty. Sự không chắc chắn và những mối lo ngại gây ra các đợt bán tháo tài sản trên thị trường để đảm bảo dự phòng một khoản tiền mặt. Điều này làm cho giá tài sản nắm giữ lao dốc không phanh.
Tuy nhiên, một số người coi đầu tư trong thời kỳ khủng hoảng là cơ hội. Một số nhà đầu tư lựa chọn các danh mục đầu tư vào những kênh đầu tư an toàn như:
Đầu tư vàng
Khi khủng hoảng kinh tế diễn biến theo hướng phức tạp, vàng lại được xem là tài sản trú ẩn an toàn. Là kim loại quý hiếm, có tính thanh khoản cao, có vai trò giữ an toàn giá trị tài sản của nhà đầu tư theo thời gian, đặc biệt là khi các loại tiền pháp định mất giá.
Đầu tư qua đầu tư
Hình thức đầu tư này phù hợp với những người chưa có nhiều kinh nghiệm. Đây là loại hình đầu tư được quản lý mức độ rủi ro chặt chẽ bởi các chuyên gia trong lĩnh vực tài chính. Khi thị trường có dấu hiệu giảm xuống, các nhà quản lý của quỹ sẽ có sự điều chỉnh phù hợp, nắm giữ những tài sản ít rủi ro để đảm bảo an toàn cho nhà đầu tư.
Đầu tư vào bảo hiểm nhân thọ kết hợp với tài chính
Bảo hiểm nhân thọ kết hợp với tài chính là sản phẩm do công ty bảo hiểm cung cấp. Ngoài bảo hiểm người tham gia trước những rủi ro về sức khỏe, tính mạng, bồi thường bảo hiểm, công ty bảo hiểm còn chia lợi nhuận cho khách hàng từ phần phí đóng để đầu tư sinh lời.
Một phần phí bảo hiểm được gom vào một quỹ và thực hiện đầu tư bằng những hình thức vô cùng an toàn, được Bộ tài chính chấp thuận. Theo đó, thông qua sự gia tăng giá trị tài khoản nhờ lợi nhuận hàng năm, khách hàng sẽ nhận được mức giá trị hợp đồng bảo hiểm lớn hơn so với số tiền đã đầu tư tại thời điểm hợp đồng chấm dứt.
Đầu tư các cổ phiếu có độ an toàn
Trong giai đoạn khủng hoảng, các cổ phiếu có độ an toàn cũng là phương án đầu tư ưa thích. Các công ty nằm trong nhóm này thường thuộc những ngành có lịch sử hoạt động ổn định trong giai đoạn kinh tế khó khăn.
Nhà đầu tư sẽ lựa chọn cổ phiếu của các công ty chất lượng cao, ổn định, có tỷ lệ nợ thấp và có bảng cân đối kế toán minh bạch. Ngoài ra, nhà đầu tư còn có thể căn cứ vào dòng tiền ổn định và dự đoán được trước khủng hoảng để ra quyết định.
Bên cạnh việc đa dạng các danh mục đầu tư, nhà đầu tư nên xác định những mục tiêu đầu tư và thận trọng trong lựa chọn thời điểm đầu tư. Thay vì đầu tư ồ ạt cùng một lúc, nhà đầu tư nên chia ra các giai đoạn để đầu tư hoặc trung bình hóa các chi phí đầu tư để tránh rủi ro trước bối cảnh thị trường hỗn loạn. Với kế hoạch này, vốn đầu tư sẽ được chia ra nhiều phần, nhờ đó có thể giảm thiểu rủi ro liên quan đến biến động.
Kết luận
Trên đây là tất cả những thông tin hữu ích mà chúng tôi cung cấp để giải đáp cho câu hỏi “Khủng hoảng kinh tế là gì?”. Khủng hoảng kinh tế khi đã xảy ra sẽ kéo theo một loạt các biến động lớn đối với nền kinh tế - xã hội. Nhà đầu tư cần có những đánh giá đúng đắn để giảm thiểu tối đa thiệt hại và thu lại nhiều lợi nhuận từ sản xuất, kinh doanh.
Mytrade tự hào là nền tảng giao dịch và đầu tư chứng khoán tối ưu nhất hiện nay.
MyTrade cung cấp rất nhiều loại công cụ hỗ trợ về nguồn vốn với mong muốn giúp cho nhà đầu tư tối ưu được giá trị đầu tư, tối ưu lợi nhuận và tối ưu mức thuế phí trong suốt quá trình giao dịch.
Nếu bạn còn thắc mắc về Khủng hoảng kinh tế là gì? hay muốn gia nhập thị trường chứng khoán hãy liên hệ đến Mytrade qua Hotline 1900966935 – 0983.668.883 để được hỗ trợ nhanh nhất.
