Trong thị trường chứng khoán thuật ngữ OCF thường xuất hiện trong bản báo cáo tài chính của những doanh nghiệp. Khi nhà đầu tư dựa vào Báo cáo tài chính của doanh nghiệp để tiến hành phân tích trước khi đưa ra quyết định giao dịch thì việc xem xét đến yếu tố OCF là cực kỳ quan trọng. Nó giúp nhà đầu tư dễ dàng đọc được chính xác những thông tin trong báo cáo tài chính doanh nghiệp. Vậy OCF gì? Yếu tố này có vai trò và ý nghĩa thế nào trong hoạt động phân tích doanh nghiệp? Tất cả những kiến thức xoay quanh OCF sẽ được Mytrade đề cập qua bài viết ngay dưới đây, hãy cùng theo dõi nhé!
Dòng tiền là gì?
Dòng tiền hoặc là dòng lưu chuyển tiền tệ chính là số lượng tiền mặt, những khoản và tài sản tương đương với tiền mặt hoặc có thể nhanh chóng quy đổi ra được tiền mặt luân chuyển vào và ra của doanh nghiệp.
OCF là gì?
OCF là gì?
OCF (viết tắt của cụm từ Operating Cash Flow) là dòng tiền từ hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp và còn được gọi là lưu chuyển tiền tệ từ hoạt động kinh doanh.
OCF chính là thước đo cho lượng tiền mặt được sản sinh ra từ những hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp hàng ngày. Nó phản ánh sự chênh lệch giữa tổng giá trị tiền thu vào với tổng giá trị tiền chi ra từ hoạt động kinh doanh ở trong kỳ báo cáo.
Ý nghĩa của dòng tiền từ hoạt động kinh doanh OCF
Dòng tiền từ hoạt động kinh doanh chính là dòng tiền quan trọng nhất ở trong bảng báo cáo lưu chuyển tiền tệ. Bởi vì nó thể hiện được khả năng tạo tiền đến từ hoạt động kinh doanh chính của doanh nghiệp để đáp ứng được nhu cầu trả nợ, chia lãi cho những cổ đông và gia tăng đầu tư.
Ngoài ra, những thông tin từ OCF kỳ này chính là cơ sở quan trọng cho hoạt động lập kế hoạch lập lưu chuyển tiền tệ ở kỳ tới.
ODF còn cho biết: Liệu doanh nghiệp có thể tạo ra đủ dòng tiền dương để có thể duy trì và phát triển hoạt động hay không? Hoặc có cần phải phát hành thêm cổ phiếu hay vay mượn thêm tiền để hoạt động.
>> Tham khảo: WACC là gì? Công thức tính WACC hiệu quả
Vai trò của OCF
Vai trò của OCF
Trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp dù lợi nhuận như thế nào, thì yếu tố dòng tiền luôn là một yếu tố quan trọng giúp cho doanh nghiệp mở rộng và phát triển sản phẩm mới, trả cổ tức, trả nợ, mua lại cổ phiếu.
Chính vì vậy, dòng tiền đặc biệt là OCF được rất nhiều nhà đầu tư coi trọng hơn so với bất kỳ một loại chỉ số tài chính nào khác bao gồm cả lợi nhuận. Việc doanh nghiệp tối đa hóa được nguồn doanh thu, chi phí cũng như sự hiệu quả ở trong hoạt động kinh doanh sẽ có tác động lớn đến dòng tiền.
Nếu như dòng tiền có giá trị âm, đặc biệt là khi OCF âm thì doanh nghiệp buộc cần phải phát hành thêm cổ phiếu mới. Điều này dẫn đến tình trạng cổ phiếu bị pha loãng và bị giảm giá trị. Hoặc doanh nghiệp cần phải vay thêm tiền bên ngoài để đáp ứng được hoạt động kinh doanh, từ đó tiềm ẩn nhiều nguy cơ rủi ro trong kinh doanh, gián tiếp làm cho giá cổ phiếu sụt giảm. Tuy nhiên thì việc OCF âm không phải lúc nào cũng mang đến những hậu quả xấu. Có thể doanh nghiệp đang sử dụng tiền để đầu tư xây dựng thêm nhà máy nhằm mục đích phát triển hơn giúp mang lại nhiều tiền hơn thì đó chính là một việc tích cực. Những nhà đầu tư cũng cần phải lưu ý vì nếu như mà OCF âm do doanh nghiệp hoạt động hay đầu tư không tốt thì rất khó để có được phần lợi ích lâu dài.
Nhà đầu tư thường lựa chọn cổ phiếu của các doanh nghiệp có OCF cao và tăng trưởng mà mức giá cổ phiếu lại thấp, chỉ số P/E và P/B thấp chính là dấu hiệu cho sự tăng trở lại sớm của mã cổ phiếu đó. Cụ thể:
- Khi OCF > 0: lúc này doanh nghiệp có đủ tiền để đáp ứng được hoạt động kinh doanh, nên tiền của doanh nghiệp có thể được sử dụng để tái đầu tư vào doanh nghiệp với mục đích mở rộng hoạt động hoặc sử dụng để trả cổ tức.
- Khi OCF < 0: lúc này doanh nghiệp phải vay thêm tiền từ nguồn bên ngoài để đáp ứng được hoạt động kinh doanh, điều này dẫn đến các nguy cơ rủi ro cho doanh nghiệp.
Cách tính chỉ số OCF
Trong bản báo cáo tài chính doanh nghiệp thì OCF được xác định dựa theo 2 phương pháp bao gồm: phương pháp trực tiếp và phương pháp gián tiếp. Cụ thể cách tính OCF theo mỗi phương pháp như sau:
Cách tính chỉ số OCF theo phương pháp trực tiếp
Phương pháp trực tiếp là cách tính tuy đơn giản nhưng độ chính xác cao. Tuy nhiên nó sẽ không cung cấp cho nhà đầu tư nhiều thông tin về doanh nghiệp, hoạt động cũng như những nguồn tiền mặt của doanh nghiệp. Với phương pháp trực tiếp thì chỉ số OCF được xác định bằng cách lấy tổng doanh thu của doanh nghiệp trừ đi phần chi phí hoạt động. Công thức tính chính xác lưu chuyển tiền thuần trực tiếp:
OCF = Tổng doanh thu – Phần chi phí hoạt động
Nguyên tắc của OCF mà các nhà đầu tư cần nhớ đó là: trong cơ cấu hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp thì những mục có tiền vào được thể hiện bằng dấu dương. Còn những mục có tiền ra được thể hiện bằng dấu âm và được bỏ ở trong ngoặc.
Ví dụ:
Dòng tiền từ hoạt động kinh doanh của DSN bằng phương pháp trực tiếp năm 2018
Dòng tiền từ hoạt động kinh doanh của DSN (Công ty cổ phần Công viên nước Đầm Sen) 2018 (làm tròn) gồm:
Dòng tiền vào:
Tiền thu bán hàng và cung cấp dịch vụ, doanh thu – mã số 01 là: 237.1 tỷ
Tiền thu khác từ hoạt động kinh doanh – mã số 06 là: 8 tỷ.
Tổng dòng tiền vào bằng: 237.1 + 3.8 = 240.9 tỷ đồng
Dòng tiền ra:
Tiền trả nhà cung cấp, người lao động, trả lãi vay, thuế và tiền chi khác – Tương ứng với mã số: 02, 03, 04, 05, 07 cùng với tổng số tiền tương ứng là:
58,9 tỷ + 34.1 tỷ + 0 + 24.6 tỷ + 48.2tỷ = 165.8 tỷ.
Tổng dòng tiền ra bằng: 165.8 tỷ
Vậy OCF = Dòng tiền vào – dòng tiền ra = 240.9 tỷ – 165 tỷ = 75,1 tỷ đồng.
Cách tính chỉ số OCF theo phương pháp gián tiếp
Tính OCF theo phương pháp gián tiếp sẽ phức tạp hơn so với phương pháp trực tiếp. Tuy nhiên cách này nó cung cấp cho các nhà đầu tư nhiều thông tin hơn.
Thông thường thì bảng báo cáo lưu chuyển tiền tệ sẽ được thực hiện theo phương pháp gián tiếp. Phương pháp gián tiếp sẽ làm rõ hơn về doanh nghiệp cụ thể là những biện pháp kế toán và bản báo cáo tài chính. Phương pháp tính này sẽ điều chỉnh các khoản thu nhập ròng cho sự thay đổi của những khoản không sử dụng tiền mặt như hàng tồn kho và khấu hao,…Công thức tính chỉ số OCF gián tiếp:
OCF = EBIT + Khấu hao – Thuế
Trong bảng Báo cáo lưu chuyển tiền tệ thì OCF được thể hiện ở phần lợi nhuận trước thuế. Mục đích nhằm điều chỉnh những khoản vốn lưu động cũng như các sự thay đổi của chúng.
Ví dụ:
Dòng tiền từ hoạt động kinh doanh của DSN bằng phương pháp gián tiếp năm 2018
Như ta đã thấy ở trong hình, đây là phần cấu tạo của OCF – Lưu chuyển tiền thuần từ hoạt động kinh doanh ở trong khung màu đỏ của doanh nghiệp VNM, bằng phương pháp gián tiếp.
Lưu ý, theo quy định của chế độ kế toán Việt Nam hiện hành (thông tư 200/2014/TTBTC vào ngày 22 tháng 12 năm 2014) những khoản tiền liên quan đến mua bán chứng khoán kinh doanh sẽ được tính vào dòng tiền từ hoạt động kinh doanh.
- Dòng tiền thu về từ hoạt động kinh doanh bao gồm:
+ Tiền thu bán hàng, cung cấp dịch vụ và những khoản doanh thu khác. Doanh thu khác ở đây sẽ bao gồm tiền thu bản quyền, phí, hoa hồng và những khoản thu khác như phần doanh thu bán chứng khoán kinh doanh.
+ Tiền thu khác bao gồm: tiền thu do được hoàn thuế, phần thu hồi tạm ứng, thu hồi những khoản ký quỹ, thu do được bồi thường và những khoản thu khác không thuộc về dòng tiền hoạt động đầu tư và hoạt động tài chính.
- Dòng tiền chi cho hoạt động kinh doanh sẽ bao gồm:
+ Tiền chi trả cho nhà cung cấp hàng hóa dịch vụ, kể cả những khoản chi cho hoạt động mua chứng khoán kinh doanh.
+ Tiền chi trả cho những người lao động
+ Tiền chi trả cho lãi vay
+ Tiền chi nộp phần thuế thu nhập doanh nghiệp
+ Tiền chi khác cho hoạt động kinh doanh như loại tiền phí bảo hiểm, chi tạm ứng, ký quỹ, tiền bồi thường bởi doanh nghiệp vi phạm hợp đồng kinh tế và những khoản chi khác không thuộc về dòng tiền hoạt động đầu tư và hoạt động tài chính.
>> Tham khảo: Lãi suất cơ sở là gì? Tác động của mức lãi suất cơ sở
Mối quan hệ giữa OCF và lợi nhuận
Nhiều nhà đầu tư ưa thích việc đánh giá dòng tiền hơn so với những số liệu tài chính khác. Bởi dòng tiền khó bị thao túng hơn nên chất lượng bản báo cáo của doanh nghiệp nó sẽ cụ thể và rõ ràng hơn rất nhiều. Có thể nói rằng dòng tiền là phiên bản rút gọn của doanh nghiệp. Đây chính là nơi dễ dàng nhìn thấy được những vấn đề trong quá trình hoạt động của một doanh nghiệp.
Ví dụ: Một doanh nghiệp có mức lợi nhuận lớn nhưng chỉ số OCF âm hoặc quá thấp. Tại sao lại có tình trạng này xảy ra?
Có thể là do doanh nghiệp đang gặp khó khăn ở khoản phải thu, nghĩa là bán mà không thu được số tiền về tương ứng. Hay có thể do việc doanh nghiệp đó tích trữ nguyên vật liệu và sản phẩm quá nhiều (do khó bán ra thị trường). Ngược lại, một doanh nghiệp báo cáo lợi nhuận thấp nhưng chỉ số OCF cao. Có thể doanh nghiệp đang thực hiện khấu hao nhanh hoặc doanh nghiệp đang giải quyết được dần những nút thắt khó khăn của mình. Ví dụ như việc giảm được hàng tồn kho quá lớn và khoản phải thu giảm nên thu được tiền về.
Lưu ý về chỉ tiêu của dòng tiền OCF
Lưu ý về chỉ tiêu của dòng tiền OCF
Dòng tiền OCF chỉ biểu hiện được những hoạt động liên quan đến kinh doanh của doanh nghiệp. Vì thế bạn phải cân đối cả hai chỉ tiêu ngoài bao gồm lưu chuyển tiền từ hoạt động đầu tư và lưu chuyển tiền thuần của hoạt động tài chính.
OCF phản ánh được sự chênh lệch dòng chảy của tiền. Khi phần chênh lệch dương thì OCF có dấu “+” và ngược lại khi chênh lệch âm thì dòng tiền có dấu “-”. Tại bảng báo cáo tài chính khi mà mức chênh lệch âm được hiển thị ở trong ngoặc là A. Tức là đã bán nhưng tiền chưa thu về sẽ tăng thêm A.
Kết luận
Như vậy với những chia sẻ của Mytrade, chúng ta đã cùng tìm hiểu về những kiến thức cơ bản về OCF là gì, ý nghĩa và vai trò của chỉ số OCF cũng như cách tính OCF. Hy vọng bài viết này đã cung cấp nhiều kiến thức hữu ích cho những nhà đầu tư. Từ đó giúp nhà đầu tư áp dụng hiệu quả trong việc phân tích báo cáo tài chính và lựa chọn được những cổ phiếu tiềm năng cho danh mục đầu tư của mình.
Mytrade – nền tảng giao dịch và đầu tư chứng khoán uy tín tại thị trường Việt Nam
MyTrade cung cấp đến nhà đầu tư nhiều công cụ hỗ trợ nguồn vốn nhằm mục đích giúp họ tối ưu được giá trị đầu tư, tối ưu phần lợi nhuận cũng như tối ưu được phần thuế phí. Nhà đầu tư có thể dễ dàng mở được tài khoản giao dịch Mytrade miễn phí ngay tại website: https://mytrade.vn/ hoặc App Mytrade (Android, IOS). Tải app MyTrade ngay hôm nay để trải nghiệm được nền tảng đầu tư mới!
Nếu bạn còn thắc mắc về OCF là gì hoặc cần hỗ trợ tham gia đầu tư ở thị trường chứng khoán thì hãy liên hệ ngay đến Mytrade qua Hotline 1900966935 – 0983.668.883 để được giải đáp nhanh nhất.
