Những năm gần đây, đầu tư hàng hóa phái sinh đang được nhiều nhà đầu tư quan tâm. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều nhà đầu tư chưa hiểu rõ về sản phẩm phái sinh là gì? Cũng như lợi ích và rủi ro khi đầu tư sản phẩm phái sinh mang hay. Hãy cùng Mytrade tìm hiểu thông qua bài viết sau đây!
Sản phẩm phái sinh là gì?
Sản phẩm phái sinh là những công cụ tài chính có giá trị phụ thuộc vào giá của một tài sản cơ sở. Tại thị trường Việt Nam, sản phẩm phái sinh ra mắt đầu tiên là hợp đồng tương lai.
Hợp đồng tương lai là một sản phẩm phái sinh sơ cấp chủ yếu được tiến hành giao dịch trên các sàn giao dịch tại Việt Nam. Hợp đồng tương lai là một sự thỏa thuận giữa hai bên để mua hoặc bán công cụ cơ bản tại một thời điểm cụ thể trong tương lai với một mức giá được xác định ngày hôm nay.
Các loại sản phẩm phái sinh phổ biến hiện nay
Trên thị trường phái sinh quốc tế hiện nay, các nước trên thế giới đều đã thiết lập các sản phẩm phái sinh dựa trên ba công cụ tài sản: tiền tệ, hàng hóa và chứng khoán. Trong đó, mỗi loại công cụ sẽ có các sản phẩm riêng biệt.
1. Sản phẩm phái sinh tín dụng
Bao gồm tất cả những hợp đồng về tín dụng. Những loại hợp đồng này có thể là hợp đồng bảo hiểm, hợp đồng đầu tư gắn liền với các rủi ro tín dụng, hợp đồng hoán đổi rủi ro tín dụng. Ngoài ra còn có những hợp đồng khác theo quy định của Pháp luật.
2. Sản phẩm phái sinh về lãi suất tiền tệ
Bao gồm tất cả các hợp đồng về lãi suất. Có thể là hợp đồng của một loại tiền, hợp đồng hoán đổi tiền tệ, hợp đồng hoán đổi lãi suất đối với giao dịch hai loại tiền, hợp đồng quyền chọn lãi suất. Ngoài ra, còn có những hợp đồng khác theo quy định của pháp luật.
3. Sản phẩm phái sinh ngoại tệ
Bao gồm tất cả những hoạt động giao dịch liên quan đến ngoại tệ. Có thể là giao dịch hoán đổi ngoại tệ, hoạt động mua bán ngoại tệ có kỳ hạn, giao dịch quyền chọn mua hoặc bán ngoại tệ. Đồng thời bao gồm những giao dịch ngoại tệ khác theo quy định của Pháp luật.
4. Sản phẩm phái sinh hàng hóa
Sản phẩm phái sinh giá cả hàng hóa bao gồm các loại hợp đồng về giá cả hàng hóa. Có thể là hoạt động của giao dịch hoán đổi giá cả hàng hóa, hợp đồng quyền chọn giá cả, hợp đồng tương lai giá cả hàng hóa. Ngoài ra còn những hợp đồng phái sinh giá cả hàng hóa theo quy định Pháp Luật.
Sản phẩm trên thị trường hàng hóa phái sinh được quy định bởi 4 nhóm mặt hàng sau đây:
- Nông sản: Bao gồm đậu tương, khô đậu tương, dầu đậu tương, ngô, dầu nành, dầu cọ, lúa mì.
- Nguyên liệu công nghiệp: Bao gồm bông, đường, café, cao su, ca cao,.
- Kim loại: Bao gồm bạch kim, quặng sắt, bạc, đồng.
- Năng lượng: Bao gồm dầu thô Brent, dầu lưu huỳnh, dầu thô WTI, xăng pha chế, khí tự nhiên.
So với những sản phẩm khác thì hàng hóa phái sinh mang lại nhiều lợi thế hơn cho các nhà đầu tư. Tại thị trường Việt Nam, nếu như thị trường cơ sở cổ phiếu là nơi thu hút nhiều nhà đầu tư lớn như tổ chức chuyên nghiệp, doanh nghiệp thì phái sinh hàng hóa lại dành cho nhiều đối tượng khác nhau.
Các loại sản phẩm chứng khoán phái sinh
Ngoài tiền tệ, hàng hóa thì chứng khoán cũng là một trong những sản phẩm phái sinh. Sản phẩm chứng khoán phái sinh bao gồm các hợp đồng tương lai về các chỉ số cổ phiếu, trái phiếu… Thông thường, sản phẩm chứng khoán phái sinh sẽ phù hợp hơn với những nhà đầu tư có nguồn vốn lớn. Bởi vì lợi nhuận thu được từ sản phẩm này cao nên đồng thời mức độ rủi ro không hề nhỏ. Chứng khoán phái sinh Việt Nam có 4 loại hợp đồng sau:
Hợp đồng tương lai là một loại hợp đồng có kỳ hạn và đã được chuẩn hóa giữa hai bên. Hợp đồng tương lai nhằm mục đích trao đổi một tài sản cụ thể tại một thời điểm được xác định trong tương lai với mức giá đã được thỏa thuận trước. Tài sản trong hợp đồng tương lai có thể là chứng khoán, tiền tệ, hoặc công cụ tài chính.
- Hợp đồng tương lai trên chỉ số cổ phiếu: Là một loại hợp đồng tương lai có tài sản cơ sở là chỉ số cổ phiếu. Trong đó có hai chỉ số phổ biến hiện nay tại Việt Nam đó là VN30 và HNX30. Tuy nhiên chỉ có sản phẩm triển khai của hợp đồng tương lai chỉ số VN30 đã được chuẩn hoá thành sản phẩm.
Ưu điểm của loại hợp đồng này đó là giao dịch có thể được thực hiện ngay trong ngày với mức phí giao dịch thấp. Bên cạnh đó, công cụ này cũng hỗ trợ nhà đầu tư quản lý những rủi ro về biến động giá hiệu quả. - Hợp đồng tương lai trên trái phiếu chính phủ: Là loại hợp đồng tương lai mà có tài sản cơ sở là một trái phiếu của chính phủ. Loại hợp đồng tương lai này có kỳ hạn là 5 năm. Thông thường, những người sở hữu trái phiếu chính phủ sẽ nhận lại định kỳ và hoàn lại số tiền bằng mệnh giá của trái phiếu khi đáo hạn.
- Hợp đồng kỳ hạn
Hợp đồng kỳ hạn sẽ hoạt động giống như hợp đồng tương lai. Hợp đồng kỳ hạn không theo tiêu chuẩn nhất định nào bởi chúng không được tiêu chuẩn hóa. Hai bên giao dịch có thể tùy chỉnh các yếu tố trên hợp đồng cho phù hợp với nhu cầu của họ.
Hợp đồng kỳ hạn có nghĩa vụ mua hoặc bán tài sản cơ bản vào thời gian và giá nhất định và thanh toán vào ngày hết hạn hoặc kết thúc – không phải hàng ngày.
- Hợp đồng quyền chọn
Là loại hợp đồng cho phép người nắm giữ nó có quyền mua hoặc quyền bán một khối lượng hàng hóa cơ sở nhất định theo mức giá được xác định trước ở thời điểm cụ thể trong tương lai. Hàng hóa cơ sở có thể là cổ phiếu, chỉ số cổ phiếu, trái phiếu, chỉ số trái phiếu hay tiền.
Hợp đồng quyền chọn có ưu điểm là nhà đầu tư có nhiều thời gian để đưa ra quyết định. Bên cạnh đó, nhà đầu tư cũng có thể thu được tỷ lệ lợi tức trên vốn đầu tư cao nhất.
- Hợp đồng hoán đổi
Các ngân hàng, tổ chức tài chính, công ty và các tổ chức khác thường ký kết các hợp đồng phái sinh được gọi là hoán đổi tiền tệ hoặc hoán đổi lãi suất. Điều này giúp nhà đầu tư giảm rủi ro và nhận được các ưu đãi khi giao dịch.
Những lợi ích và rủi ro của sản phẩm phái sinh mang lại
1. Lợi ích của sản phẩm phái sinh
Những sản phẩm phái sinh là một cách giúp nhà đầu tư đạt được các mục tiêu tài chính.
Ví dụ, một doanh nghiệp muốn phòng ngừa rủi ro đối với việc tiếp xúc với hàng hóa của mình có thể tiến hành mua hoặc bán các dẫn xuất năng lượng như dầu thô tương lai. Tương tự, một doanh nghiệp có thể phòng ngừa rủi ro tiền tệ của mình bằng cách thực hiện mua các hợp đồng kỳ hạn tiền tệ.
- Đối với người bán: Họ sẽ không cần bận tâm đến mức giá biến động trên thị trường và yên tâm vào việc tập trung sản xuất để nâng cao sản lượng. Người bán cũng có thể chủ động định giá được các sản phẩm và dự trù được lợi nhuận thu được để tránh tình trạng bị ép giá khi đến mùa thu hoạch.
- Đối với người mua: Họ xem đây là một công cụ cân bằng đối ứng giữa việc mua và bán. Nhà đầu tư mua một số lượng lớn hàng hóa và họ cũng có thể thực hiện lệnh bán tương ứng. Vì vậy, đây là một kênh đầu tư tiềm năng để bạn có thể tìm kiếm được sự chênh lệch về giá hàng hóa.
2. Rủi ro của sản phẩm phái sinh
Các sản phẩm phái sinh có thể giúp các nhà đầu tư tận dụng vị thế của họ. Chẳng hạn như họ mua cổ phiếu thông qua quyền chọn cổ phiếu thay vì cổ phiếu. Những hạn chế chính của các công cụ phái sinh sẽ bao gồm rủi ro đối tác hoặc rủi ro vốn có đòn bẩy. Trên thực tế, mạng lưới hợp đồng phái sinh rất phức tạp và có thể dẫn đến rủi ro hệ thống.
Sản phẩm chứng khoán phái sinh tại thị trường Việt Nam
1. Sản phẩm chứng khoán phái sinh đầu tiên
- Hợp đồng tương lai chỉ số VN30
Hợp đồng tương lai chỉ số VN30 là một sản phẩm chứng khoán phái sinh đầu tiên được triển khai khi ra mắt trên thị trường chứng khoán Việt Nam.
Hợp đồng này là thỏa thuận mua bán chỉ số VN30 theo một mức giá đã định sẵn với ngày đáo hạn trong tương lai.
- Vào ngày đáo hạn, nếu như chỉ số VN30 cao hơn hợp đồng giao dịch thì nhà đầu tư có lãi.
- Hợp đồng tương lai chỉ số VN30 này có tính thanh khoản cao và lợi thế đòn bẩy. Vì thế giúp nhà đầu tư có thể thu được những khoản lợi nhuận lớn với khoản tiền ký quỹ nhỏ. Ngoài ra, loại hợp đồng này còn hỗ trợ giảm thiểu rủi ro khi nhà đầu tư có thể bán hợp đồng trong trường hợp thị trường đang giảm điểm.
- Điều kiện giao dịch hợp đồng tương lai chỉ số VN30 đó là nhà đầu tư cần ký quỹ số tiền bằng 10% giá trị hợp đồng. Nhằm hạn chế sự thua lỗ, hợp đồng tương lai cần được xác định và thanh toán hàng ngày bởi trung tâm lưu ký.
- Hợp đồng tương lai trên những trái phiếu chính phủ
Hợp đồng tương lai trái phiếu chính phủ sắp được ra mắt tại thị trường chứng khoán phái sinh Việt Nam. Đây là một loại hợp đồng tương lai trên trái phiếu của chính phủ với kỳ hạn 5 năm.
- Phương thức thanh toán đối với loại hợp đồng tương lai trên trái phiếu chính phủ là thanh toán chuyển giao vật chất.
- Loại hợp đồng tương lai này ra đời sẽ giúp đa dạng hóa sản phẩm cho nhà đầu tư. Ngoài ra, còn giúp cho thị trường chứng khoán phát triển hơn về tốc độ cũng như quy mô.
- Khi đầu tư hợp đồng tương lai trên trái phiếu chính phủ thì nhà đầu tư cần thực hiện 3 loại ký quỹ: Ký quỹ biến đổi, ký quỹ ban đầu và ký quỹ đảm bảo thực hiện hợp đồng tương lai.
>> Tham khảo: Chứng khoán nợ là gì? Phân loại, đặc điểm, rủi ro
2. Sản phẩm chứng khoán phái sinh chuẩn bị triển khai
- Hợp đồng tương lai của chỉ số HNX30
Bên cạnh chỉ số VN30 thì chỉ số HNX30 cũng là một chỉ số giá cơ sở cho hợp đồng tương lai.
- Đây là chỉ số giá sẽ được tính theo phương pháp giá trị vốn hóa thị trường của 30 công ty niêm yết ở sàn giao dịch Hà Nội.
- Việc triển khai hợp đồng tương lai của chỉ số HNX30 sẽ giúp nhà đầu tư hạn chế rủi ro cho nhà đầu tư so với hợp đồng tương lai trên những cổ phiếu riêng lẻ.
- Chứng quyền có đảm bảo
Đây là một loại công cụ cho phép người sở hữu có quyền mua hoặc bán một loại tài sản cơ sở theo một mức giá đã xác định trước hoặc vào đúng ngày đáo hạn.
- Chứng quyền khi được triển khai trên thị trường Việt Nam sẽ có tài sản cơ sở là cổ phiếu thuộc HNX30 hoặc VN30 đáp ứng đủ các tiêu chuẩn.
- Với loại chứng quyền có đảm bảo nhà đầu tư không cần ký quỹ và giao dịch, thanh toán dễ dàng. Ngoài ra, chứng quyền này chỉ có mức lỗ tối đa là khoản phí của chứng quyền, giúp nhà đầu tư không gặp quá nhiều rủi ro khi thực hiện giao dịch.
Tại sao nên lựa chọn đầu tư phái sinh?
Đầu tư phái sinh có nhiều lợi ích mà nhiều nhà đầu tư lựa chọn. Dưới đây là một số lý do nên lựa chọn đầu tư phái sinh:
- Đa dạng hóa danh mục đầu tư: Đầu tư phái sinh cho phép nhà đầu tư tham gia vào nhiều thị trường khác nhau, với nhiều loại tài sản khác nhau, giúp đa dạng hóa danh mục đầu tư và giảm thiểu rủi ro.
- Kênh đầu tư linh hoạt: Đầu tư phái sinh cho phép nhà đầu tư mua vào hoặc bán ra với tư cách ngắn hạn hoặc dài hạn. Điều này giúp nhà đầu tư có thể tận dụng những cơ hội đầu tư ngắn hạn, hoặc giữ vững lâu dài.
- Tính thanh khoản cao: Thị trường phái sinh có tính thanh khoản cao hơn so với các loại đầu tư khác, vì vậy nhà đầu tư có thể mua bán một cách dễ dàng và nhanh chóng.
- Đòn bẩy tài chính: Đầu tư phái sinh cho phép sử dụng đòn bẩy tài chính để tăng tỷ lệ sinh lời. Tuy nhiên, việc sử dụng đòn bẩy tài chính cũng có rủi ro, và nhà đầu tư cần phải cân nhắc kỹ trước khi sử dụng.
- Giá trị thông tin cao: Thị trường phái sinh thường cung cấp nhiều thông tin về giá cả và xu hướng thị trường, giúp nhà đầu tư đưa ra quyết định đầu tư chính xác hơn.
Tóm lại, đầu tư phái sinh là một lựa chọn hấp dẫn cho nhà đầu tư với những lợi ích như đa dạng hóa danh mục đầu tư, tính thanh khoản cao, giá trị thông tin cao và đòn bẩy tài chính. Tuy nhiên, nhà đầu tư cũng cần phải cân nhắc kỹ trước khi đầu tư vào thị trường phái sinh để đảm bảo rủi ro đầu tư được giảm thiểu.
Địa chỉ đầu tư phái sinh uy tín tại Việt Nam
Hiện nay, có nhiều địa chỉ đầu tư phái sinh uy tín tại Việt Nam. Dưới đây là một số địa chỉ mà bạn có thể tham khảo:
- HoSE - Sở Giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh: là sở giao dịch chứng khoán lớn nhất tại Việt Nam và cũng là nơi để đầu tư vào các sản phẩm phái sinh như hợp đồng tương lai, quyền chọn.
- HNX - Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội: cũng là một sở giao dịch chứng khoán lớn tại Việt Nam và cũng cung cấp các sản phẩm phái sinh.
- MyTrade - Nền tảng đầu tư chứng khoán tối ưu, chuyên cung cấp dịch vụ đầu tư phái sinh và được đánh giá là uy tín với những ưu điểm:
- Tối ưu vốn đầu tư
- Tối ưu thuế/phí
- Tối ưu lợi nhuận
Ngoài ra, các ngân hàng, công ty chứng khoán và quỹ đầu tư cũng cung cấp các dịch vụ đầu tư phái sinh tại Việt Nam. Tuy nhiên, trước khi đầu tư, bạn nên tìm hiểu kỹ thông tin về địa chỉ cụ thể và đảm bảo rằng đơn vị đó có đầy đủ giấy phép hoạt động và uy tín trong ngành.
Kết luận
So với những sản phẩm khác thì sản phẩm phái sinh được xem là hình thức mang lại nhiều lợi thế hơn cả cho nhà đầu tư. Tại thị trường Việt Nam, nếu như cổ phiếu chỉ được xem là thị trường dành cho những nhà đầu tư lớn như doanh nghiệp hay tổ chức chuyên nghiệp, thì phái sinh hàng hóa lại dành cho rất nhiều đối tượng khác nhau. Các chủ thể có thể là nhà đầu tư, nhà sản xuất hay người nông dân đều có thể tiến hành giao dịch mua bán, trao đổi kiếm lời.
Hiện nay, những sản phẩm phái sinh hàng hóa tại Việt Nam tuy còn sơ khai nhưng lại rất đa dạng, uy tín, có tính thanh khoản cao và giao dịch trên toàn cầu nên rất đáng để những nhà đầu tư tham gia thử nghiệm.
Mytrade nền tảng giao dịch và đầu tư chứng khoán uy tín tại Việt Nam
Nếu còn bất kỳ thắc mắc về sản phẩm phái sinh là gì hoặc cần hỗ trợ trong quá trình thực hiện giao dịch, nhà đầu tư có thể liên hệ ngay đến Mytrade chúng tôi với Hotline 1900966935 – 0983.668.883 để được các chuyên gia hỗ trợ nhanh nhất.
