Thị trường vốn là thuật ngữ quen thuộc ta vẫn thường nghe trên thị trường tài chính. Đây được xem là yếu tố đóng vai trò quan trọng giúp cung ứng vốn dài hạn cho sự phát triển của nền kinh tế. Tuy nhiên, không phải ai cũng có thể hiểu rõ về thuật ngữ này. Vậy thị trường vốn là gì và những vấn đề khác có liên quan được hiểu như thế nào? Hãy theo dõi bài viết dưới đây để giải mã tất cả những thông tin về thị trường vốn nhé!
Thị trường vốn là gì?
Thị trường vốn là gì?
Thị trường vốn được biết đến là một bộ phận của thị trường tài chính, có vai trò cung ứng vốn đầu tư dài hạn (thường là trên 1 năm) cho nền kinh tế thông qua việc sắp xếp theo thể chế để người vay và cho vay tiền với tất cả những điều kiện và thời hạn khác nhau.
Đối tượng của thị trường vốn vay gồm các tổ chức tài chính giữ vai trò bên cho vay và những đơn vị kinh doanh, tập đoàn là bên đi vay. Nợ dài hạn và vốn chủ sở hữu tài chính được thị trường vốn cung cấp cho Chính phủ và các doanh nghiệp.
Thị trường vốn cổ phần cũng là một kiểu thuộc thị trường tài chính, trong đó nợ dài hạn (thường là hơn một năm) hoặc chứng khoán vốn chủ sở hữu được trao đổi trong quá trình mua bán. Thị trường vốn có liên hệ sự dư dả của những người tiết kiệm tới những người có khả năng đưa nó vào sử dụng lâu dài. Ví dụ như các công ty hoặc chính phủ sử dụng vốn đó để đầu tư dài hạn. Thị trường vốn chứa đựng nhiều công cụ tài chính khác nhau có thể được dùng cho các giao dịch tài chính. Các công cụ tài chính trên thị trường vốn gồm:
- Cổ phiếu.
- Trái phiếu công ty.
- Vay thế chấp.
- Khoản vay thương mại và khoản vay tiêu dùng được ngân hàng thương mại và các công ty tài chính cung cấp.
- Chứng khoán chính phủ và chứng khoán của các cơ quan thuộc chính phủ.
Tầm quan trọng của thị trường vốn
Mức độ quan trọng của thị trường vốn được biểu hiện như sau:
- Thị trường vốn có chức năng huy động sự tiết kiệm, nó giúp huy động tiền dư từ người dân, sau đó đầu tư vào các kênh sản xuất của nền kinh tế.
- Có thể tạo ra nguồn vốn mới, từ đó giúp hình thành nguồn vốn thông qua việc huy động những nguồn lực lý tưởng dùng để đầu tư vào những mục tiêu phát triển kinh tế khác nữa.
- Thị trường vốn cung cấp kênh đầu tư mới cho những người muốn đầu tư nguồn lực trong một khoảng thời gian dài với tỷ suất sinh lời hợp lý . Chúng được tiến hành trên các công cụ tài chính như: các đơn vị của quỹ tương hỗ, chính sách bảo hiểm, cổ phiếu, trái phiếu.
- Cung cấp dịch vụ với đa dạng loại hình, trong đó gồm các khoản vay dài hạn và trung hạn dành cho ngành tư vấn, tài chính,…
- Hỗ trợ làm tăng tính thanh khoản của các quỹ để người mua và người bán có thể dễ dàng trao đổi chứng khoán bởi chúng luôn có sẵn với số lượng nhiều.
- Góp phần nâng cao quá trình phát triển kinh tế, cung cấp vốn tài chính dài hạn nhằm đáp ứng các yêu cầu về tài chính của các doanh nghiệp. Đồng thời, chúng cũng giúp cho việc nghiên cứu và phát triển, tạo công ăn việc làm, phát triển cơ sở hạ tầng. Từ đó, làm tăng sản lượng và năng suất trong nền kinh tế.
>> Tham khảo: Vốn kinh doanh là gì? Phân loại của vốn kinh doanh
Phân loại thị trường vốn
Phân loại thị trường vốn
Thị trường vốn chứa đựng nhiều loại khác nhau và được chia theo các tiêu chí cụ thể như sau:
Căn cứ vào hàng hóa của thị trường
- Thị trường cổ phiếu: Đây được xem là nơi giao dịch mua bán và trao đổi các loại giấy tờ xác nhận số cổ phần mà các cổ đông đã góp.
- Thị trường trái phiếu: Đây là thị trường trao đổi, kinh doanh mà ở đó hàng hóa chính là trái phiếu.
- Thị trường chứng khoán phái sinh: Ở thị trường vốn này không mua bán tài sản, hiện vật mà là nơi mua bán các quyền, hợp đồng, nghĩa vụ được chuyển nhượng quyền sở hữu giữa 2 bên.
Căn cứ vào sự luân chuyển của nguồn vốn gồm 2 loại thị trường vốn
- Thị trường sơ cấp: Đối với thị trường này chức năng của nó là đảm bảo nguồn vốn trung hạn và dài hạn. Chúng được huy động thông qua quá trình phát hành chứng khoán ra công chúng. Tại đây, các ngân hàng thương mại giữ vai trò bảo lãnh quá trình phát hành chứng khoán cho các đơn vị phát hành.
Tất cả những vấn đề trên thị trường sơ cấp đều phải tuân theo các quy định chặt chẽ. Các công ty phải thực hiện nộp báo cáo cho Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch (SEC) cùng các cơ quan chứng khoán khác và phải đợi đến khi hồ sơ của họ được chấp thuận trước khi được quyền công khai.
Các nhà đầu tư quy mô nhỏ thường không thể mua chứng khoán tại thị trường sơ cấp vì các công ty và các chủ ngân hàng đầu tư muốn bán tất cả chứng khoán có sẵn trong khoảng thời gian ngắn để đáp ứng khối lượng cần thiết và họ còn phải tập trung vào việc tiếp thị bán cho các nhà đầu tư lớn để ai cũng có thể mua nhiều chứng khoán cùng một lúc.
- Thị trường thứ cấp: Đây được xem là mảnh đất màu mỡ thu hút các nhà đầu tư mua bán lại chứng khoán nhằm nâng cao tính thanh khoản đối với các loại chứng khoán trong quá trình giao dịch. Ở thị trường này, việc trao đổi, mua bán các công cụ tài chính rất linh hoạt và biến động một cách liên tục. Thị trường thứ cấp gồm hai loại khác nhau là: thị trường đấu giá và thị trường đại lý.
Sự khác biệt cơ bản giữa thị trường tiền tệ và thị trường vốn
Thị trường tài chính là thị trường nơi các nhà đầu tư kinh doanh các công cụ về tài chính. Nó cung cấp phương tiện để phân bổ tiết kiệm trong đầu tư. Nó có thể được nhóm lại thành 2 loại là thị trường tiền tệ và thị trường vốn.
Cả hai thị trường đều đóng vai trò rất quan trọng trong lĩnh vực tài chính. Trong thị trường tiền tệ, các công cụ về tài chính cực kỳ thanh khoản được giao dịch, tức là các công cụ tiền tệ có tính ngắn hạn được xử lý. Ngược lại, thị trường vốn lại dành cho chứng khoán dài hạn. Đó là thị trường cho chứng khoán có yêu cầu trực tiếp hoặc gián tiếp về vốn.
Sự khác biệt giữa thị trường tiền tệ và thị trường vốn
Những điểm sau đây liên quan đến sự khác biệt giữa thị trường tiền tệ và thị trường vốn:
- Nơi chứng khoán ngắn hạn được giao dịch thì được gọi là Thị trường tiền điện tử. Khác với Thị trường vốn là nơi chứng khoán dài hạn được tạo ra và giao dịch đó được gọi là Thị trường vốn.
- Thị trường vốn được tổ chức một cách có hiệu quả mà thị trường tiền tệ lại thiếu.
- Các công cụ giao dịch trên thị trường tiền tệ có độ rủi ro thấp, do đó, chúng thường là những khoản đầu tư an toàn hơn. Ngược lại, các công cụ thị trường vốn lại mang rủi ro cao.
- Trong thị trường tiền tệ, tính thanh khoản cao còn trong trường hợp của thị trường vốn, thanh khoản tương đối thấp hơn.
- Những tổ chức chính hoạt động trong thị trường tiền tệ bao gồm: ngân hàng thương mại, ngân hàng trung ương, tổ chức phi tài chính và nhà chấp nhận. Ngược lại, những tổ chức lớn hoạt động trong thị trường vốn bao gồm: sàn giao dịch chứng khoán, ngân hàng thương mại, tổ chức phi ngân hàng, v.v.
- Thị trường tiền tệ đáp ứng về yêu cầu tín dụng ngắn hạn của các công ty như việc cung cấp vốn lưu động cho họ. Thị trường vốn có xu hướng đáp ứng các yêu cầu về tín dụng dài hạn của các công ty, như việc cung cấp vốn cố định để mua đất, xây dựng hoặc máy móc.
- Công cụ của thị trường vốn cho lợi nhuận cao hơn so với các công cụ của thị trường tiền tệ.
- Mua lại các công cụ của Thị trường Tiền tệ được thực hiện trong khoảng thời gian một năm, nhưng các công cụ Thị trường Vốn có chu kỳ hơn một năm cũng như một số trong số chúng có thể là vĩnh viễn trong tự nhiên.
Mức độ liên kết giữa thị trường tiền tệ và thị trường vốn
Mức độ liên kết giữa thị trường tiền tệ và thị trường vốn
Thị trường tiền tệ và thị trường vốn là 2 bộ phận cấu thành nên thị trường tài chính. Chúng cùng thực hiện một chức năng là cung cấp vốn cho sự phát triển của nền kinh tế. Do đó, các nghiệp vụ hoạt động ở hai thị trường này có mối liên quan bổ sung và tác động qua lại lẫn nhau.
Lãi suất tại thị trường tiền tệ có sức ảnh hưởng lớn đến việc phát hành và mua bán chứng khoán trên thị trường vốn. Nếu lãi suất của các ngân hàng chi trả cho người tiết kiệm cao, sẽ khiến cho người tiết kiệm muốn gửi tiền vào ngân hàng để hưởng lãi suất và mức độ rủi ro thấp hơn so với việc đầu tư tiền vào chứng khoán. Mặt khác, sự thay đổi về giá cả và lãi suất tại thị trường tiền tệ thường kéo theo những biến đổi trực tiếp tại thị trường vốn như: mối quan hệ cung cầu và giá của cổ phiếu và trái phiếu. Ngược lại, các thay đổi về giá cổ phiếu của thị trường vốn cũng phản ảnh được các hiện tượng tốt hay xấu, đã đang hoặc là sẽ xảy ra trên thị trường tiền tệ. Đối với thị trường vốn, việc duy trì một mức lãi suất ổn định ít thăng trầm quá đáng là cần thiết cho sự ổn định.
Trên thực tế, những hoạt động của thị trường tiền tệ và thị trường vốn được diễn ra đồng bộ xen lẫn nhau, có tác động và chịu sự ảnh hưởng của nhau, tạo thành bộ máy cơ cấu hoàn chỉnh của một thị trường tài chính.
Hai loại thị trường này có mối quan hệ hữu cơ với nhau. Những biến đổi về giá cả hay lãi suất trên thị trường tiền tệ thường kéo theo những biến đổi trực tiếp trên thị trường vốn. Ngược lại, những biến đổi về chỉ số chứng khoán hay trị giá cổ phiếu của thị trường vốn cũng phản ảnh được các hiện tượng tốt xấu có thể xảy ra trên thị trường tiền tệ. Các chính sách của Nhà nước như: chính sách về lãi suất, tiền tệ với mục đích là phát triển thị trường tiền tệ đồng thời cũng là những yếu tố ngăn cản phạm vi hoạt động của thị trường vốn. Xuất phát từ những đòi hỏi thực tế, trong tương lai, không thể tồn tại một thị trường tiền tệ cũng như một thị trường vốn thuần tuý mà phải tồn tại một thị trường tài chính bao gồm cả 2 loại thị trường vốn và thị trường tiền tệ hỗn hợp.
Đánh giá thực trạng hoạt động thị trường vốn tại Việt Nam
Thực trạng hoạt động thị trường vốn tại Việt Nam
Điểm mạnh
Tại Việt Nam, ngân hàng vẫn là nơi nắm giữ tỷ trọng lớn nhất trên thị trường vốn, sau đó thì mới đến trái phiếu và cổ phiếu. Nguồn vốn mà ngân hàng cung cấp cho nền kinh tế chủ yếu thông qua các hoạt động tín dụng. Theo Ngân hàng Nhà nước, tỷ lệ tín dụng so với tổng sản phẩm quốc nội tăng liên tục trong giai đoạn từ 2015 - 2018 lần lượt là: 95,2%, 97%, 100% và 111,1%.
Những năm gần đây, thị trường vốn có sự dịch chuyển cơ cấu từ khu vực tổ chức tín dụng sang thị trường chứng khoán. Theo cung cấp của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, thị trường chứng khoán hiện tại đã thực sự trở thành một kênh huy động vốn đóng vai trò quan trọng cho sự phát triển của nền kinh tế Việt Nam và có cơ cấu ngày càng vững chắc, hoàn thiện. Các doanh nghiệp trong nước hướng tới nâng cao năng lực quản trị, minh bạch về tài chính với nhà đầu tư. Rất nhiều doanh nghiệp nhà nước thực hiện chính sách cổ phần hóa mạnh mẽ đem lại cơ hội đầu tư lớn.
Thị trường vốn ở Việt Nam được dự báo sẽ tiếp tục đà tăng trưởng với chủ trương và kế hoạch cụ thể là đẩy mạnh cổ phần hóa và thoái vốn nhà nước của Chính phủ. Chỉ trong vòng 1 tháng đầu năm 2019, Chính phủ đã thực hiện cổ phần hóa thành công 34/44 doanh nghiệp nhà nước trong kế hoạch đề ra.
Hạn chế
Mặc dù thị trường vốn đã có sự phát triển đáng kể trong những năm gần đây, tuy nhiên, với quy mô mức nhỏ, ít loại hình các sản phẩm, Việt Nam lại nằm ở vị trí tương đối thấp trong nhóm thị trường mới nổi Châu Á - Thái Bình Dương cũng như thế giới trong vấn đề thị trường vốn.
Theo đó, trong bảng chỉ số phát triển về thị trường vốn các nước Châu Á của McKinsey, Việt Nam xếp vị trí cuối trong số 12 nước thuộc khu vực Châu Á - Thái Bình Dương theo khảo sát với 1,2/5 điểm. Ba tiêu chí để đánh giá là quy mô đầu tư, cơ hội đầu tư và hiệu quả chi phí ở mức đánh giá lần lượt là “nông”, “nông” và “rất nông”.
Ngoài ra, thị trường vốn sơ cấp ở Việt Nam mang tính rủi ro cao, ít có những lựa chọn đáng tin cậy, ít sản phẩm phù hợp với nhu cầu sử dụng của nhà đầu tư, chi phí đầu tư đắt đỏ. Do đó, nhà đầu tư thường sẽ đổ lượng tiền lớn vào những tài sản như vàng, bất động sản, gửi tiết kiệm ngân hàng thay vì đầu tư vào cổ phiếu, trái phiếu.
Kết luận
Trong những năm qua, hoạt động thị trường vốn tại Việt Nam và trên thế giới mặc dù còn nhiều hạn chế nhưng không thể phủ nhận thị trường vốn đã có sự tăng trưởng nhất định và là kênh cung cấp vốn quan trọng không thể thiếu cho nền kinh tế. Nhà đầu tư hay kinh doanh cần có những kế hoạch cụ thể thúc đẩy đầu tư và nắm bắt thời cơ kịp thời.
Trên đây là những chia sẻ của Mytrade về thị trường vốn. Hy vọng bài viết đã mang đến cho bạn đọc thêm những kiến thức về thị trường vốn cũng như cách tham gia giao dịch làm sao hiệu quả nhất. Nếu có câu hỏi hay thắc mắc nào bạn hãy liên hệ với chúng tôi để được tư vấn và trợ giúp nhé.
Mytrade tự hào là nền tảng giao dịch và đầu tư chứng khoán tối ưu nhất hiện nay
Với phương châm luôn đặt lợi ích của khách hàng lên hàng đầu, Mytrade luôn nỗ lực tạo ra sản phẩm và dịch vụ tốt để mang lại hiệu quả cao đến khách hàng. Để cùng nhau kiến tạo một tương lai tốt đẹp hơn.
Để biết thêm các thông tin về thị trường vốn là gì hoặc chứng khoán mời các bạn xem bài viết tiếp theo tại https://mytrade.vn/ hoặc liên hệ theo số Hotline 1900966935 – 0983.668.883 để được hỗ trợ tốt nhất.
