Mức độ rủi ro gần như không có cùng với mức lãi suất khá hấp dẫn thì trái phiếu Chính phủ đang là một kênh đầu tư tài chính bền vững được nhiều nhà đầu tư lựa chọn. Vậy trái phiếu chính phủ là gì? và ưu nhược điểm của loại trái phiếu này như thế nào? Hãy cùng Mytrade tìm câu trả lời ở bài viết sau đây.
Trái phiếu Chính phủ là gì?
Trái phiếu Chính phủ là gì?
Trái phiếu Chính phủ là một loại chứng chỉ vay nợ của Chính phủ do Bộ Tài chính phát hành dưới sự chấp thuận của nhà nước và có thời hạn, mệnh giá, lãi suất.
Mục đích của phát hành trái phiếu chính phủ
Phát hành trái phiếu chính phủ nhằm mục đích huy động nguồn vốn để phát triển cơ sở hạ tầng và tài trợ cho hoạt động chi tiêu của Chính phủ. Nó sẽ bao gồm việc cam kết trả lãi định kỳ (tức là thanh toán lãi suất dựa theo mệnh giá) và thanh toán khoản vay gốc khi đến ngày đáo hạn.
- Khi mua trái phiếu Chính phủ thì bạn sẽ được nhận một mức lãi suất theo các điều khoản được đề cập trong trái phiếu vào ngày đáo hạn quy định. Điều đó đã làm cho trái phiếu trở thành một loại tài sản thu nhập cố định.
- Khi trái phiếu hết hạn thì bạn sẽ quay trở lại với khoản đầu tư ban đầu. Ngày nhận lại khoản đầu tư ban đầu chính là ngày đáo hạn. Những trái phiếu khác nhau sẽ có ngày đáo hạn khác nhau, với thời hạn từ 1 năm đến 30 năm.
>> Tham khảo: Trái phiếu là gì? Đặc điểm, phân loại trái phiếu
Đặc điểm của trái phiếu Chính phủ
Đặc điểm của trái phiếu Chính phủ
Xem xét về thị trường trái phiếu có thể thấy rằng trái phiếu Chính phủ đang thu hút được nhiều nhà đầu tư lớn bởi những đặc điểm sau:
Chủ thể phát hành ra trái phiếu Chính phủ
- Trái phiếu Chính phủ chỉ được phép phát hành bởi Bộ tài chính. Bộ tài chính đã ủy quyền cho Kho bạc nhà nước tiến hành phát hành trái phiếu dưới hình thức đấu thầu theo các quy định của pháp luật.
- Chủ thể phát hành trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh là những doanh nghiệp, ngân hàng nhà nước hay tổ chức tài chính, tín dụng thuộc đối tượng được cấp bảo lãnh của Chính phủ.
- Mệnh giá của trái phiếu Chính phủ Việt Nam chào bán ra công chúng là 100.000 đồng và các bội số của 100.000 đồng, được áp dụng từ ngày 01/01/2021.
Lãi suất trái phiếu Chính phủ
Tỷ lệ lãi suất đối với trái phiếu Chính phủ là thấp. Trên thực tế, nó thấp hơn với bất kỳ một hình thức đầu tư nào khác. Tuy nhiên trái phiếu Chính phủ lại được xem là an toàn nhất bởi tại thời điểm đáo hạn Chính phủ luôn được đáp ứng những cam kết và không bao giờ vỡ nợ.
Mức lãi suất này được phân thành 3 loại:
- Lãi suất cố định (còn gọi là APR cố định): lợi tức của trái phiếu sẽ được xác định theo tỷ lệ phần trăm (%) cố định. Bạn sẽ nhận được số tiền như nhau mỗi năm hay mỗi tháng, phụ thuộc vào lịch trả lãi.
- Lãi suất thả nổi (còn gọi là APR thả nổi): Lãi suất được trả trong mỗi kỳ sẽ có sự khác nhau và được điều chỉnh phụ thuộc vào biến động thị trường trái phiếu.
Phân loại trái phiếu Chính phủ
Phân loại trái phiếu Chính phủ
Sau đây là các loại trái phiếu chính phủ hiện nay:
- Tín phiếu kho bạc (còn gọi là tín phiếu): đây là một loại trái phiếu Chính phủ có thời hạn ngắn. Chúng được phát hành để đáo hạn trong vòng khoảng một năm. Chính phủ phát hành trái phiếu này sẽ theo ba loại : 91 ngày, 182 ngày và 364 ngày. Những kỳ hạn của tín phiếu sẽ do Bộ Tài chính quyết định và tùy theo tình hình thị trường, cũng như nhu cầu sử dụng vốn, nhưng không được vượt quá 1 năm.
- Trái phiếu kho bạc: đây là phiếu nợ có kỳ hạn, do chính kho bạc nhà nước phát hành nhằm mục đích huy động nguồn vốn để bổ sung ngân sách. Trái phiếu kho bạc sẽ có kỳ hạn từ 01 năm trở lên và đồng tiền phát hành là đồng tiền Việt Nam (VND) hay ngoại tệ tự do chuyển đổi.
- Công trái xây dựng Tổ quốc: đây là một nguồn thu trong ngân sách của Nhà nước, được huy động nguồn vốn để đầu tư xây dựng các công trình then chốt, cải thiện những cơ sở vật chất và kỹ thuật trong nước. Phiếu công trái được phát hành hàng năm và có kỳ hạn từ một 01 năm trở lên, đồng tiền phát hành là đồng Việt Nam.
Ưu điểm và hạn chế của trái phiếu Chính phủ
Trái phiếu Chính phủ là một khoản đầu tư được đánh giá là an toàn nhưng vẫn còn nhiều hạn chế. Vậy trước khi quyết định có nên mua trái phiếu chính phủ thì bạn cần phải nắm rõ được ưu điểm và nhược điểm để tránh những rủi ro có thể xảy ra.
Ưu điểm
- Không có rủi ro: là loại chứng khoán chính phủ - tổ chức tối cao
- Miễn phí thuế: Phần lãi nhận được từ trái phiếu Chính phủ sẽ không phải chịu thuế thu nhập cá nhân.
- Tính thanh khoản tốt: nếu như không còn nhu cầu sở hữu trái phiếu Chính phủ thì bạn có thể chuyển nhượng lại thông qua sàn giao dịch hay sang tay, bán lại cho các tổ chức tài chính, ngân hàng.
- Đa dạng hóa các danh mục đầu tư: Việc bổ sung thêm quỹ chứng khoán Chính phủ vào danh mục đầu tư sẽ giúp bạn có thể đa dạng hóa nguồn tiền và kênh đầu tư mà không lo rủi ro.
Hạn chế
- Mức lợi tức tương đối thấp. Bạn sẽ có thể kiếm nhiều tiền hơn khi đầu tư vào thị trường chứng khoán, bất động sản hay những cơ hội khác ngoài việc mua và nắm giữ trái phiếu Chính phủ. Nhưng nếu như bạn sắp nghỉ hưu hay muốn có một nơi an toàn để tích trữ được số tiền của mình thì trái phiếu Chính phủ có thể là một lựa chọn tốt.
- Quy trình: Mỗi nhà đầu tư muốn mua được trái phiếu Chính phủ đều cần phải trải qua một quy trình theo quy định của Pháp luật và không phải nhà đầu tư nào cũng có đủ điều kiện để mua được trái phiếu Chính phủ.
>> Tham khảo: Trái phiếu doanh nghiệp là gì? Đặc điểm của trái phiếu doanh nghiệp
Quy chế về hoạt động phát hành trái phiếu Chính phủ
Quy chế về hoạt động phát hành trái phiếu Chính phủ
Việc phát hành loại trái phiếu Kho bạc và công trái xây dựng Tổ quốc sẽ được thực hiện theo từng đợt và do Bộ Tài quyết định mức phát hành, mệnh giá, lãi suất cùng với những quy định về thanh toán (gốc, lãi). Trước mỗi đợt phát hành trái phiếu Chính phủ thì Bộ Tài chính sẽ công bố các quy định cụ thể trên những phương tiện thông tin đại chúng.
Phương thức để phát hành trái phiếu
- Phát hành trực tiếp: Hình thức này sẽ phát hành thông qua Kho bạc Nhà nước.
- Phát hành thông qua những tổ chức trung gian tài chính: bao gồm Ngân hàng Thương mại, Công ty Tài chính và Công ty Bảo hiểm. Ở hình thức này thì các tổ chức trung gian sẽ được hưởng một khoản phí phát hành do Bộ Tài chính quy định.
- Phát hành qua phương thức đấu thầu: Bộ Tài chính cùng Ngân hàng Nhà nước thỏa thuận, ban hành ra Quy chế quy định các thành phần dự thầu và tổ chức đấu thầu trái phiếu.
Điều kiện để có thể phát hành trái phiếu Chính phủ
Trái phiếu Chính phủ được phát hành cần phải đảm bảo những điều kiện sau đây:
- Có dự án đầu tư được phê duyệt bởi các cấp có thẩm quyền, đảm bảo được thu hồi vốn để hoàn trả nợ gốc và lãi theo đúng với thời hạn đã quy định.
- Có phương án phát hành trái phiếu và kế hoạch sử dụng vốn đầu tư, hoàn trả nợ (bao gồm gốc và lãi) kèm theo đơn đề nghị.
- Chỉ định rõ cơ quan chịu trách nhiệm quản lý và sử dụng vốn, trả nợ được Bộ Tài chính phê chuẩn.
Một số vấn đề liên quan đến trái phiếu Chính phủ
Trước khi đầu tư vào bất kỳ một trái phiếu nào bạn cũng nên nắm rõ được những đặc điểm, hình thức đầu tư, lời lãi và các rủi ro có thể xảy ra. Sau đây là một số giải đáp ngắn về hoạt động mua, bán trái phiếu trái phiếu Chính phủ để bạn có được cái nhìn cụ thể hơn.
Đồng tiền phát hành trái phiếu
- Trái phiếu Chính phủ sẽ được phát hành bằng đồng Việt Nam và chỉ thanh toán bằng đồng Việt Nam.
- Trường hợp tổ chức mua trái phiếu bằng vàng hay ngoại tệ, sẽ được cơ quan phát hành trái phiếu thực hiện chuyển đổi sang đồng Việt Nam.
Quyền lợi của những người mua trái phiếu Chính phủ
- Người mua trái phiếu Chính phủ sẽ có quyền lựa chọn trái phiếu thích hợp cùng với số lượng không hạn chế.
- Trái phiếu được thực hiện mua, bán ở thị trường chứng khoán hay chuyển nhượng, thừa kế và được phép sử dụng làm tài sản thế chấp, cầm cố trong những tổ chức tín dụng.
- Không được sử dụng trái phiếu Chính phủ để thay thế cho tiền trong hoạt động lưu thông và nộp thuế cho Nhà nước.
Ai sẽ được mua trái phiếu Chính phủ?
- Những người Việt Nam trong nước và đang làm việc ở nước ngoài, người nước ngoài đang làm việc và sinh sống tại Việt Nam.
- Những Ngân hàng Thương mại, Tổ chức tín dụng, Công ty Bảo hiểm, Quỹ bảo hiểm, Công ty Tài chính, Quỹ đầu tư… và những doanh nghiệp Việt Nam thuộc mọi lĩnh vực.
- Những công ty, tổ chức có nguồn vốn đầu tư nước ngoài hoạt động tại thị trường Việt Nam theo Luật Đầu tư nước ngoài và Pháp lệnh Ngân hàng nếu như được Bộ Tài chính chấp thuận.
- Đoàn thể quần chúng.
Chuyển nhượng trái phiếu Chính phủ được thực hiện ở đâu?
Việc chuyển nhượng quyền sở hữu đối với loại trái phiếu Chính phủ được thực hiện tại kho bạc nhà nước.
Chỉ có chính phủ mới được phát hành trái phiếu?
Các doanh nghiệp cũng phát hành trái phiếu để tài trợ cho những dự án và mở rộng hay khắc phục tình trạng thâm hụt nguồn ngân sách. Trái phiếu do các doanh nghiệp phát hành nói chung an toàn hơn cổ phiếu, nhưng lại nhiều rủi ro hơn trái phiếu Chính phủ.
Hợp đồng tương lai trái phiếu chính phủ là gì?
Hợp đồng tương lai trái phiếu Chính phủ chính là hợp đồng tương lai dựa trên tài sản cơ sở là trái phiếu Chính phủ hay loại trái phiếu giả định mang một số đặc trưng cơ bản của trái phiếu Chính phủ
Thực trạng thị trường trái phiếu chính phủ Việt Nam
Thực trạng thị trường trái phiếu chính phủ Việt Nam
Thị trường sơ cấp
Sau 12 năm hoạt động và phát triển thì hiện nay thị trường cơ bản đã đáp ứng được những mục tiêu của lộ trình phát triển thị trường trái phiếu giai đoạn 2017 - 2020 và tầm nhìn đến năm 2030 được ban hành kèm theo Quyết định 1191/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ đặt ra cho thị trường trái phiếu Việt Nam. Đó chính là sự phát triển thị trường trái phiếu ổn định, mở rộng cơ sở các nhà đầu tư, tăng quy mô và chất lượng hoạt động cùng với đa dạng hóa các sản phẩm, đảm bảo cho thị trường hoạt động công khai, minh bạch và hiệu quả, từng bước tiếp cận đến những chuẩn mực và thông lệ quốc tế.
Thị trường thứ cấp
Trên thị trường thứ cấp, giao dịch trái phiếu chính phủ không ngừng gia tăng về quy mô và độ sâu, tiệm cận đến những nước có thị trường trái phiếu chính phủ phát triển trong khu vực và trên thế giới. Tổng dư nợ thị trường trái phiếu chính phủ tại HNX tính đến hết tháng 8/2021 đã đạt 1,4 triệu tỷ đồng, gấp 8,7 lần quy mô với năm 2009. Thanh khoản trái phiếu của năm 2021 đạt mức 10,8 nghìn tỷ đồng/phiên, gấp 29,7 lần đối với năm 2009. Giá trị giao dịch Repos theo đó cũng đã tăng trưởng mạnh mẽ từ quy mô khiêm tốn với tỷ trọng 6,5% trên tổng giá trị giao dịch năm 2009 đạt mức 33% tổng giá trị giao dịch toàn thị trường năm 2021.
Kết luận
Các thông tin về trái phiếu chính phủ có thể sẽ được thay đổi và cập nhật thường xuyên. Vì vậy khi tham gia đầu tư vào loại hình này các bạn nên dành nhiều thời gian để tìm hiểu rõ mọi vấn đề trước. Như vậy sẽ tránh được các sai lầm và thực hiện đúng những yêu cầu của Nhà nước ban hành.
Mytrade – nền tảng giao dịch và đầu tư chứng khoán uy tín tại thị trường Việt Nam
Để dễ dàng theo dõi quá trình đầu tư chứng khoán, bạn có thể đăng ký mở tài khoản giao dịch Online miễn phí tại website https://mytrade.vn/ hoặc qua App Mytrade (IOS, Android). Với sự minh bạch, an toàn cùng đồng hành suốt quá trình, Mytrade sẽ giúp bạn có được phương pháp đầu tư hiệu quả và phòng ngừa rủi ro đáng tiếc. Tải app Mytrade ngay để trải nghiệm!
Nếu bạn còn thắc mắc nào về trái phiếu chính phủ là gì hay cần biết thêm nhiều thông tin hãy liên hệ ngay qua HOTLINE Mytrade 1900966935 – 0983.668.883 để được giải đáp nhanh nhất.
