Thị trường chứng khoán đa dạng với rất nhiều kênh đầu tư hấp dẫn. Cổ phiếu có tính thanh khoản cao và mang lại lợi nhuận ổn định đã thành giải pháp hàng đầu cho nhiều nhà đầu tư rót vốn. Cổ phiếu Esop là một loại cổ phiếu đặc biệt trên thị trường, được những doanh nghiệp lớn phát hành. Trước tiên, nhà đầu tư cần hiểu cổ phiếu Esop là gì? để ra quyết định có nên đầu tư không?
Cổ phiếu Esop là gì?
Cổ phiếu Esop là gì?
ESOP (viết tắt của Employee Stock Ownership Plan) là một loại cổ phiếu được những doanh nghiệp lớn phát hành dành cho người lao động hoạt động lâu năm hoặc có thành tích tốt.
Cổ phiếu Esop hay còn gọi là cổ phiếu thưởng sẽ được các doanh nghiệp phát hành, có giá trị và giá ưu đãi dành cho người lao động. Mỗi một đơn vị, công ty sẽ có những quy định và tiêu chuẩn riêng để đánh giá người lao động được nhận cổ phiếu Esop.
Cổ phiếu Esop phát hành có mục đích gì?
Cổ phiếu Esop được các doanh nghiệp phát hành dành riêng cho đối tượng cụ thể là: Nhân viên lâu năm và có nhiều cống hiến với doanh nghiệp. Mục tiêu phát hành loại cổ phiếu này là nhằm tạo sự gắn kết của doanh nghiệp và người lao động. Một chính sách cho phép người lao động có thể sở hữu một phần tài sản của công ty, từ đó thể hiện trách nhiệm với các công việc và vị trí gắn bó.
Cổ phiếu Esop có thể coi là một giải pháp thay thế cho quà tặng hiện vật hay tiền mặt. Người lao động nắm giữ cổ phiếu esop sẽ được hưởng lợi từ các hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp và nhận cổ tức, lợi nhuận từ giá của cổ phiếu hiện hành.
Loại cổ phiếu Esop này cũng tạo thêm nguồn vốn mới cho doanh nghiệp. Giải pháp tăng vốn điều lệ và tạo ra dòng tiền để xoay vòng vốn phục vụ hoạt động kinh doanh của công ty.
>> Tham khảo: Cổ phiếu Midcap là gì? Có nên đầu tư cổ phiếu midcap
Doanh nghiệp phát hành cổ phiếu Esop cần có điều kiện gì?
Doanh nghiệp phát hành cổ phiếu Esop cần có điều kiện gì?
Không phải đơn vị hay doanh nghiệp nào cũng đủ điều kiện để phát hành cổ phiếu Esop. Doanh nghiệp muốn phát hành cổ phiếu cần đáp ứng được các quy định trong Điều 35-36-37 Thông tư số 162/2015/TT-BTC.
Điều kiện phát hành cổ phiếu Esop cụ thể sau đây:
- Đơn vị là doanh nghiệp đại chúng và có kế hoạch phát hành cổ phiếu Esop được đại hội đồng cổ đông thông qua.
- Số cổ phiếu Esop phát hành trong 1 năm không vượt quá 5% tổng số cổ phần đang lưu hành trên thị trường của doanh nghiệp.
- Doanh nghiệp đáp ứng được các điều kiện về vốn, dựa trên các báo cáo tài chính đã được kiểm toán từ các nguồn: thặng dư vốn, lợi nhuận sau thuế chưa phân phối, quỹ đầu tư phát triển…
- Doanh nghiệp có các quy định rõ ràng về tiêu chuẩn nhân viên được nhận cổ phiếu thưởng và thực hiện theo nguyên tắc: Xác định giá bán, định lượng số cổ phiếu chia cho người lao động trong danh sách và thời gian phân phối cụ thể.
Quy định về năng lực nguồn vốn, sẽ có các trường hợp sau:
- Công ty đại chúng là công ty mẹ phát hành số cổ phiếu Esop, nguồn vốn dựa trên báo cáo tài chính của công ty mẹ. Nguồn vốn thực hiện phát hành cổ phiếu sẽ không vượt quá lợi nhuận sau thuế chưa phân phối.
- Doanh nghiệp có nguồn vốn thấp hơn lợi nhuận sau thuế chưa phân phối, theo báo cáo tài chính hợp nhất. Tuy nhiên, nguồn vốn lại cao hơn với lợi nhuận sau thuế chưa phân phối theo báo cáo tài chính của công ty mẹ. Khi đó công ty chỉ được sử dụng nguồn vốn từ lợi nhuận sau thuế khi đã chuyển từ chi nhánh về công ty mẹ.
- Doanh nghiệp phát hành cổ phiếu Esop phải đảm bảo: Tổng giá trị của nguồn vốn trên không nhỏ hơn tổng giá trị nguồn vốn tăng thêm và theo phương án đã được đại hội đồng cổ đông thông qua.
>> Tham khảo: Cổ phiếu là gì? Phân loại, đặc điểm cần biết khi đầu tư
Phát hành cổ phiếu Esop có lợi ích gì?
Phát hành cổ phiếu Esop là giải pháp được rất nhiều doanh nghiệp lớn lựa chọn. Vậy lợi ích của cổ phiếu esop khi phát hành là gì?
Lợi ích đối với nhân viên của công ty
Người lao động đã nằm trong danh sách nhận cổ phiếu thưởng đáp ứng các điều kiện mà doanh nghiệp đưa ra. Lợi ích của cổ phiếu esop với nhân viên trong công ty:
- Nhân viên làm việc, có năng lực, thành tích và được doanh nghiệp coi trọng những đóng góp. Một yếu tố để khẳng định cho vị trí của nhân viên trong doanh nghiệp.
- Nhân viên sẽ được nhận mức lợi nhuận dài hạn từ giá trị cổ phiếu doanh nghiệp, sự tăng trưởng mang lại mức cổ tức bền vững cho người lao động. Một giải pháp tạo ra thu nhập thụ động cho nhân viên nhưng lại không tốn quá nhiều công sức.
Lợi ích đối với doanh nghiệp
Với doanh nghiệp thì việc phát hành cổ phiếu Esop mang lại nhiều lợi ích như:
- Là giải pháp để giữ chân người lao động có năng lực, nhân viên có thành tích cao và nhiều cống hiến. Đây là một vấn đề lớn, cần thực hiện để đảm bảo bộ máy vận hành ổn định và phát triển bền vững.
- Doanh nghiệp không sử dụng lượng tiền mặt để tặng thưởng trực tiếp cho thành tích của nhân viên, mà thông qua lợi nhuận lâu dài từ hoạt động kinh doanh. Điều này sẽ giúp doanh nghiệp giữ lại một số tiền thưởng lớn trở thành vốn để quay vòng, phục vụ cho tái đầu tư và mở rộng.
Rủi ro khi phát hành loại cổ phiếu Esop
Cổ phiếu Esop có tính 2 mặt, bên cạnh những lợi ích thì doanh nghiệp và cổ động sẽ phải đối mặt với những rủi ro khác nhau. Bao gồm:
Phát hành loại cổ phiếu esop gây loãng cổ phiếu
Những doanh nghiệp cần cân đối và tuân thủ các nguyên tắc để đưa ra quyết định phát hành cổ phiếu sao cho hợp lý. Việc phát hành cổ phiếu Esop sẽ ảnh hưởng và tác động trực tiếp lên lợi ích của cổ đông. Bởi nguồn lực tài chính để xây dựng các chiến lược ưu đãi, cổ phiếu thưởng được rút ra từ một phần tài sản doanh nghiệp, tối đa không quá 5% tổng cổ phiếu đang lưu hành. Do vậy, khi cổ phiếu Esop được phát hành thì lợi ích của cổ đông sẽ bị pha loãng, từ đó gây ảnh hưởng đến giá cổ phiếu thường trên thị trường.
Tình trạng phát hành cổ phiếu Esop với tần suất lớn và cùng tốc độ tăng trưởng của doanh nghiệp sẽ làm cho giá trị của cổ phiếu thường giảm. Điều này, gây ảnh hưởng đến tâm lý của các nhà đầu tư ngoài doanh nghiệp.
Phát hành cổ phiếu esop gây rủi ro cho việc quản trị
Phát hành cổ phiếu Esop thiếu sự minh bạch, không rõ ràng và có dấu hiệu lạm dụng sẽ gây ảnh hưởng đến việc quản trị doanh nghiệp. Một số trường hợp, việc hợp tác trục lợi từ lãnh đạo doanh nghiệp để móc túi cổ đông, chia lợi nhuận, cổ phần cho một bộ phận người thân quen, nhân viên dưới trướng nhằm gia tăng sức ảnh hưởng và quyền sở hữu doanh nghiệp.
Phát hành cổ phiếu Esop sẽ trở thành ngòi nổ xung đột trong hoạt động quản trị, mâu thuẫn giữa những cổ đông hay ban lãnh đạo doanh nghiệp. Gián tiếp ảnh hưởng đến các hoạt động kinh doanh, vận hành của doanh nghiệp.
>> Tham khảo: Đầu cơ là gì? Sự khác biệt giữa đầu tư và đầu cơ
Nhà đầu tư có nên mua cổ phiếu Esop?
Nhà đầu tư có nên mua cổ phiếu Esop?
Cổ phiếu Esop được doanh nghiệp đại chúng phát hành, có giá trị tương đương với những cổ phiếu khác hiện hành. Nhiều nhà đầu tư băn khoăn liệu có nên mua cổ phiếu Esop hay không?
Đặc điểm cổ phiếu Esop này là được lên kế hoạch và công bố phát hành khi đáp ứng đầy đủ những điều kiện và danh sách nhân viên trong công ty đạt tiêu chuẩn để mua cổ phiếu. Nhân viên sẽ trực tiếp mua cổ phiếu Esop của doanh nghiệp phát hành với mức giá ưu đãi.
Tùy theo quy định và những điều kiện của từng doanh nghiệp, mà sẽ chia thành cổ phiếu Esop ở dạng hạn chế hay tự do chuyển nhượng. Với những nhà đầu tư thường mà không phải là thành viên doanh nghiệp thì cổ phiếu esop không phải là lựa chọn lý tưởng để đầu tư.
Trên thực tế, các doanh nghiệp Việt những năm gần đây đã hướng tới việc phát hành cổ phiếu ESOP và đã có những giao dịch thành công với giá cổ phiếu cực kỳ cạnh tranh. Nhà đầu tư có thể bắt gặp những thông tin về cổ phiếu Esop trên báo đài và lầm tưởng rằng bản thân cũng sẽ có cơ hội mua cổ phiếu doanh nghiệp với giá thấp hơn nhiều so với thị giá.
Tuy nhiên, cần phải lưu ý rằng, cổ phiếu Esop chỉ được phát hành và chuyển nhượng trong nội bộ doanh nghiệp. Do vậy nếu bạn là nhà đầu tư bên ngoài đơn vị thì bạn sẽ không thể mua được cổ phiếu ESOP.
Một số câu hỏi thường gặp về cổ phiếu Esop
Một số câu hỏi thường gặp về cổ phiếu Esop
Cổ phiếu Esop có được chia cổ tức không?
Nhân viên của doanh nghiệp khi nắm giữ cổ phiếu Esop sẽ thu được lợi nhuận từ giá hiện hành và nhận đầy đủ cổ tức
Đầu tư vào cổ phiếu Esop có cần đóng thuế không?
Thông lệ quốc tế yêu cầu cả công ty phát hành cổ phiếu Esop và công nhân viên nhận cổ phiếu Esop đều phải đóng thuế. Tuy nhiên tại thị trường Việt Nam, một khi công nhân viên đã nắm giữ Esop quyết định bán cổ phiếu này, khi đó cá nhân ấy mới phát sinh nghĩa vụ đóng thuế.
Kết luận
Phát hành cổ phiếu Esop giúp các doanh nghiệp giữ chân lại những nhân sự nòng cốt và mang lại nhiều lợi ích. Tuy nhiên, những rủi ro mà cổ phiếu mang lại và hoạt động quản trị doanh nghiệp cũng cần được cân nhắc.
Nếu nhà đầu tư còn thắc mắc hoặc cần hỗ trợ thực hiện giao dịch hãy liên hệ ngay đến HOTLINE Mytrade 1900966935 – 0983.668.883 để được giải đáp nhanh nhất.
Mytrade - nền tảng giao dịch và đầu tư chứng khoán uy tín tại Việt Nam
Mytrade là 1 trong những nền tảng đầu tư chứng khoán rất phù hợp với nhà đầu tư mới tham gia vào lĩnh vực đầu tư sử dụng. Nhờ nền tảng Mytrade mà người dùng có thể phân tích và đưa ra quyết định mua bán tại thời điểm thích hợp, đem lại mức lợi nhuận cao.
