Có nhiều phương pháp đầu tư khác nhau và mỗi phương pháp khi vận dụng sẽ chọn ra được những mã cổ phiếu tốt theo các tiêu chí khác nhau. Tiêu chí khác nhau đó là gì sẽ không quan trọng bằng việc bạn tìm ra được mã cổ phiếu tốt và khả năng sinh lời từ cổ phiếu đó để nguồn tiền của bạn được sinh sôi nảy nở và hưởng lãi kép.
Một trong những pháp lựa chọn cổ phiếu ít rủi ro và mang lại mức lợi nhuận ổn định cho nhà đầu tư chính là phương pháp CANSLIM của William J. O’Neil.
Phương pháp CANSLIM là gì?
Phương pháp CANSLIM là gì?
CANSLIM chính là từ viết tắt của 7 chữ cái C-A-N-S-L-I-M, tượng trưng cho 7 tiêu chí để lựa chọn cổ phiếu, các chữ cái đó được hiểu là :
- C: Current Quarterly Earnings Per Share (là lãi ròng trên mỗi cổ phiếu của quý gần nhất)
- A: Annual Earnings Increases (Tỷ lệ tăng trưởng mức lợi nhuận hàng năm)
- N: New Products, New Management, New Highs (là sản phẩm mới, sự quản lý mới, mức giá trần mới)
- S: Supply and Demand (là quan hệ cung cầu)
- L: Leader and Laggard (là cổ phiếu đầu bảng và cổ phiếu đội sổ)
- I: Institutional Sponsorship (là sự quan tâm của những tổ chức tài chính lớn đối với cổ phiếu)
- M: Market trend (Xu hướng của thị trường)
>> Xem thêm: Lý thuyết Dow là gì? 6 nguyên lý cơ bản trong lý thuyết Dow
Cách lựa chọn cổ phiếu theo phương pháp CANSLIM
Lựa chọn cổ phiếu theo phương pháp CANSLIM
Bạn có thể tham khảo cách lựa chọn cổ phiếu đầu tư theo phương pháp CANSLIM theo tiêu chí sau
C – Current Quarterly Earnings Per Share
William nhận định rằng, hầu hết những cổ phiếu tốt đều có sự gia tăng lợi nhuận so với những quý cùng kỳ năm trước đó và tỷ lệ tăng càng cao thì chứng tỏ cổ phiếu đó càng có nhiều triển vọng. Theo ông, các nhà đầu tư trước khi mua cổ phiếu cần xem xét đến sự gia tăng mạnh mẽ về lợi nhuận của cổ phiếu đó, cụ thể chính là mức tăng trưởng của lãi ròng trên mỗi cổ phiếu trong vòng 3 tháng gần nhất.
- Tăng trưởng chỉ số EPS của quý gần nhất và quý gần liền kề nên đạt mức tối thiểu là từ 20% – 25% so với quý cùng kỳ.
- Không nên thực hiện so sánh với quý liền kề trước đó nhằm mục đích loại bỏ yếu tố thời vụ.
- Thu nhập lợi nhuận phải đến từ các hoạt động sản xuất kinh doanh chính. Loại trừ các yếu tố chỉ xảy ra một lần như: chênh lệch tỷ giá, bán cổ phần đầu tư tài chính, bán bất động sản,… Nếu như doanh nghiệp đó có vị thế thấp trong lĩnh vực đang hoạt động thì rất có thể doanh nghiệp đó sẽ khó duy trì được mức tăng trưởng EPS trong lâu dài.
- Tăng trưởng lợi nhuận cần phải đi đôi với tăng trưởng doanh thu. Tăng trưởng doanh thu quý gần nhất cần phải đạt tối thiểu là 20 – 25% hoặc vẫn duy trì được tốc độ tăng trưởng dương và tăng dần trong những quý gần đây.
- Khi một doanh nghiệp báo cáo tăng trưởng tốt thì các nhà đầu tư nên kiểm tra những doanh nghiệp khác trong cùng lĩnh vực xem có đạt được mức tăng trưởng hợp lý không.
A – Annual Earnings Increases
Theo William, cổ phiếu tốt chính là cổ phiếu sẽ có mức gia tăng lợi nhuận đều đặn trong vòng 5 năm trước đó. Các nhà đầu tư cần phải đặc biệt lưu ý tới những cổ phiếu có mức gia tăng về lợi nhuận hàng năm ổn định và đạt trên 25%. Ngoài ra nên chú ý đến chu kỳ kinh doanh của mỗi ngành, mỗi doanh nghiệp. Theo ONeil, tiêu chí này có thể giúp cho nhà đầu tư loại bỏ khoảng 80% các cổ phiếu tồi.
- Doanh nghiệp cần phải luôn có lãi và liên tục trong 3 năm liền kề. Mức lợi nhuận sau thuế của 4 quý hoặc năm gần nhất phải đạt mức cao nhất trong vòng 3 năm.
- Lãi ròng trên mỗi cổ phần (EPS) mỗi năm nên gia tăng trung bình từ 20 – 25% trở lên.
- ROE của 4 quý hoặc của năm gần nhất nên đạt mức tối thiểu 17%. Biên lợi nhuận trước thuế cần phải đạt tối thiểu là 17% nhưng cần phải xét đến đặc thù ngành.
Lưu ý: Với 2 tiêu chí C và A O’Neil đã xây dựng nên 2 chỉ số xếp hạng độc quyền với mục đích đánh giá được chất lượng của EPS (SMR rating) và thu nhập tổng hợp của một doanh nghiệp (EPS rating). Những doanh nghiệp tốt sẽ có chỉ số EPS rating trên 80 điểm và SMR rating trên B.
- EPS rating: là chỉ số đánh giá được sự tăng trưởng thu nhập tổng hợp của doanh nghiệp với số liệu của EPS trong vòng 2 quý gần nhất và bình quân của 3 năm gần nhất. Với tiêu chí này, các doanh nghiệp sẽ được xếp hạng theo thứ tự từ kém nhất (1) đến tốt nhất (99). Một cổ phiếu có chỉ số EPS rating từ 90 điểm trở lên thì nó sẽ thuộc top 10% cổ phiếu có tăng trưởng thu nhập tốt nhất trên thị trường.
- SMR rating: là chỉ số đánh giá chất lượng EPS của doanh nghiệp dựa trên 3 yếu tố: tăng trưởng doanh số, tỷ suất lợi nhuận, lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu. Các doanh nghiệp sẽ được xếp hàng từ E (thấp nhất) đến A (tốt nhất). Một cổ phiếu được xếp hạng vào SMR ở mức A có nghĩa là doanh nghiệp đó sẽ nằm trong top 20% cổ phiếu với chất lượng tăng trưởng thu nhập tốt nhất thị trường.
N – New Products, New Management, New Highs
Đây là những thông tin sẽ tác động đến tâm lý nhà đầu tư, nếu như thông tin tốt thì sẽ mang đến nhiều biến đổi lớn về giá và ngược lại. Bạn cần phải tìm lý do đằng sau sự tăng trưởng của doanh nghiệp:
- Sản phẩm mới và ban quản lý mới sẽ làm thay đổi bộ mặt của doanh nghiệp, hoạt động độc quyền một dịch vụ.
- Sự ưu đãi của nhà nước, chính sách tác động ngành và mở rộng thị trường hoạt động,…
- Cổ phiếu đã đạt được mức giá cao mới so với 52 tuần trước.
Lưu ý: Những nhân tố mới bạn có thể tìm thấy tại các doanh nghiệp trẻ hay các doanh nghiệp vừa mới chào bán công khai lần đầu. Ngoài ra, bạn cũng nên cẩn trọng khi đầu tư vào các doanh nghiệp này vì nó sẽ khó trong việc tìm kiếm và kiểm chứng những thông tin liên quan, bao gồm lịch sử giá của doanh nghiệp.
S – Supply and Demand
Trong kinh doanh thì quy luật cung cầu luôn có tác động trực tiếp đến giá thành sản phẩm, và trong đầu tư chứng khoán cũng không phải là một ngoại lệ. Đôi khi chính các cổ phiếu có số lượng lưu hành thấp lại có nhiều triển vọng và có khả năng tăng giá hơn với những cổ phiếu có số lượng lưu hành lớn.
- Nên đầu tư vào những doanh nghiệp có số lượng cổ phiếu có tỷ lệ cổ phiếu tự do chuyển đổi thấp. Nếu những yếu tố khác ngang nhau thì nên lựa chọn cổ phiếu có ban lãnh đạo đang thu gom trên thị trường tự do hoặc là doanh nghiệp đang thu mua cổ phiếu quỹ. Ở thời điểm đột phá lên mức giá trần mới thì số lượng giao dịch cần phải tăng tối thiểu 50% so với trung bình 50 ngày.
- Trong mỗi một chu kỳ thì thị trường sẽ chuyển hướng tập trung từ các cổ phiếu có vốn hóa cao sang vốn hóa thấp và ngược lại, nhà đầu tư cũng nên phải theo sát thị trường để có được quyết định đúng
L – Leader and Laggard
Theo ONeil, các nhà đầu tư trên thị trường chỉ nên mua 2 hoặc 3 cổ phiếu tốt nhất trong nhóm các cổ phiếu đầu bảng hiện tại, còn lại nên dành tiền cho các cổ phiếu có khả năng sinh lời cao trong tương lai. Ðặc biệt, nhà đầu tư cũng cần tránh mua những cổ phiếu có mức tăng trưởng cao nhưng lại không bền vững, chẳng hạn như cổ phiếu đó lên giá theo trào lưu hay theo sự kiện nổi bật… bởi vì những cổ phiếu này không đáp ứng được tiêu chí của nguyên tắc Canslim.
I – Institutional Sponsorship
Định chế tài chính đầu tư ở đây thường là những cơ quan chức năng, những cơ quan chính phủ chuyên về tài chính đầu tư. Những cơ quan này có thể nắm giữ một lượng cổ phiếu nhất định của các doanh nghiệp nào đó, nhờ vậy mà doanh nghiệp sẽ có được sự ủng hộ và trợ giúp mạnh mẽ từ các cơ quan này, một điều kiện vô cùng thuận lợi cho các hoạt động kinh doanh làm cho giá cổ phiếu tăng mạnh. Tuy vậy, một số lượng quá lớn những định chế tài chính đầu tư để nắm giữ cổ phiếu lại trở thành một yếu tố bất lợi bởi điều đó đồng nghĩa với việc nguồn cung sẽ hạn chế do cơ quan ít khi muốn bán đi từng phần cổ phiếu của mình và đẩy tính thanh khoản của cổ phiếu xuống thấp.
- Một cổ phiếu thành công sẽ không nhất thiết phải có nhiều cổ đông tổ chức, nhưng vẫn cần phải có một vài cổ đông như vậy. Tiêu chí chỉ đơn giản đề cập đến những quyền sở hữu cổ phiếu của ngân hàng, quỹ tương hỗ hay quỹ hưu trí và các tổ chức lớn khác. Những nhà đầu tư chuyên nghiệp này luôn có một đội ngũ các nhà phân tích chuyên nghiệp cùng nguồn lực sâu để đánh giá được cơ hội đầu tư vào hàng nghìn các cổ phiếu trên thị trường. Do vậy, khi bạn thấy họ đang sở hữu những cổ phiếu bạn đang xem xét thì đây là một điều rất tốt.
- Nên ưu tiên lựa chọn những cổ phiếu mà có số lượng quỹ tham gia sở hữu đang được tăng lên hoặc được những tổ chức lớn mua thêm để củng cố vị trí ở quý gần nhất. Cũng cần phải lưu ý việc nội bộ và các tổ chức liên tục bán ra, đây thường sẽ là một tín hiệu không tốt.
M –Market Direction
Đây là một yếu tố quan trọng để giúp cho nhà đầu tư đưa ra được những quyết định mua bán phù hợp. Trong tổng thể của nền kinh thế thì mỗi thời điểm sẽ có sự biến động khác nhau. Nếu như nắm bắt được đúng xu thế bạn sẽ mua được tại mức giá tốt nhất và bán ra ở mức giá lời nhất. O’Neil chia thị trường ra thành 3 loại trạng thái, tương ứng với 3 hành động, cụ thể:
- Tích lũy tăng giá: là thời điểm tốt để bạn có tiến hành mua cổ phiếu.
- Tăng dưới áp lực bán: Giải ngân với những vị thế mua mở rộng với khối lượng giao dịch thấp. Ngoài ra, bạn nên cân nhắc đóng vị thế một phần khi gặp phải trường hợp cổ phiếu xuất hiện các dấu hiệu suy giảm.
- Thị trường điều chỉnh: Ưu tiên việc quản trị rủi ro và gia tăng thêm tỷ lệ tiền mặt trong tài khoản của bạn.
Tóm lại, phương pháp đầu tư chứng khoán CANSLIM đã được O’Neil kết hợp hài hòa giữa yếu tố định lượng và định tính. Tuy nhiên để tìm được một cổ phiếu hội tụ đủ 7 yếu tố trên là rất khó.
Điểm nổi bật của phương pháp CANSLIM
Tính linh hoạt (Flexibility)
Phương pháp này thường sẽ không có giới hạn được thời gian nắm giữ xác định cho một mã cổ phiếu cụ thể. Do vậy mà bạn có thể giữ được cổ phiếu này trong vòng 2 ngày hoặc thậm chí là 2 năm. Đây được xem như một chiến lược giao dịch Swing hay một chiến lược mua và nắm giữ trung hạn. Tuy nhiên thì phương pháp CANSLIM sẽ không phải là chiến lược đầu tư giá trị.
Điểm mua vào của cổ phiếu này được thể hiện khi giá của cổ phiếu đó ở mức cao, phá vỡ mức cao mới trong vòng 52 tuần. Đồng thời những chiến lược chỉ ra rằng nếu như cổ phiếu giảm đi 20% thì bạn nên thực hiện cắt lỗ và bán chúng đi. Với bất kỳ một loại cổ phiếu nào, chúng đều sẽ có khả năng xảy ra trong vòng một tuần hoặc kéo dài trong vòng nhiều năm.
Động lượng (Momentum)
CANSLIM chính là một chiến lược để tạo được động lực. Bởi các quy tắc chung đó là mua khi cổ phiếu ở mức giá cao nhất trong 52 tuần và có khối lượng giao dịch tăng, thị trường chung cũng đang ở xu hướng tăng.
Tăng trưởng có lợi nhuận
Một số yêu cầu cốt lõi của chiến lược phương pháp CANSLIM đó là một doanh nghiệp phải gia tăng thu nhập một cách ổn định và mạnh mẽ. Mức thu nhập hàng quý của hiện tại và hàng năm phải có sự tăng trưởng đều cùng với doanh thu. Vì thế, theo phương pháp này có nghĩa là bạn đang tìm kiếm những doanh nghiệp phát triển và có lợi nhuận.
Sản phẩm tuyệt vời
Cụ thể chữ L trong từ CANSLIM thể hiện những doanh nghiệp đang dẫn đầu ngành của họ về sản phẩm và dịch vụ, sự đổi mới hoặc ít nhất là khả năng tăng trưởng về giá của cổ phiếu. Và tất nhiên bạn cũng sẽ không bao giờ muốn mua một cổ phiếu của doanh nghiệp đang tụt hậu so với những đối thủ cạnh tranh khác. Một doanh nghiệp đứng đầu cũng được thể hiện ở lãnh đạo có tài, đạo đức và những chính sách ESG ở mức tốt.
Hạn chế của phương pháp CANSLIM
CANSLIM mới hống kê hiện tượng mà chưa lý giải được bản chất
Việc áp dụng máy móc và không linh hoạt trong đầu tư rất dễ bị rơi vào cái bẫy bị động. Nhà đầu tư gần như sẽ không dám mạo hiểm đầu tư lớn mà phải phân bổ ra nhiều danh mục nhỏ lẻ, làm cho không tối ưu được khoản đầu tư.
Việc tìm, lựa chọn và đầu tư vào một mã cổ phiếu cũng sẽ trở nên khó hơn. Tuy nhiên, nếu như không thực sự tìm hiểu kỹ và sâu về tình hình hoạt động kinh doanh của một doanh nghiệp thì nhà đầu tư rất dễ bị lung lay khi thị trường cổ phiếu biến động mạnh. Nếu đầu tư một đến hai mã cổ phiếu mà chưa thành công thì bạn cũng sẽ có xu hướng tìm đến một mô hình khác, phương pháp khác… để tiến hành đầu tư. Đấy chính là hậu quả của việc chưa nắm hết được bản chất vấn đề của phương pháp Canslim.
Canslim không thật sự hiệu quả với các doanh nghiệp đặc thù
Theo nhận định chung thì thời của ông O’Neil chưa xuất hiện nhiều mô hình doanh nghiệp mới như hiện nay. Do vậy với một số đặc thù riêng của mỗi ngành nghề thì những tiêu chí Canslim lại hơi máy móc và thiếu đi tính linh hoạt.
Canslim còn thiếu sót nhiều tiêu chí quan trọng
Hiện tại nhiều doanh nghiệp chú ý đến những tiêu chí vô hình như lợi thế cạnh tranh bền vững, mô hình kinh doanh đột phá, cách lãnh đạo, phát triển sản phẩm,…những cái này ngày càng sẽ quan trọng để các nhà đầu tư đánh giá được độ khả thi của cổ phiếu. CANSLIM đưa ra một hệ thống những tiêu chuẩn mà nếu như tuân thủ nguyên bản có thể bạn sẽ phải trả giá cho những thương vụ thảm họa bởi tiêu cực trong bộ máy lãnh đạo, hay doanh nghiệp đó mất đi lợi thế cạnh tranh.
Tất nhiên chúng ta phải đặt trong bối cảnh thời đại của O’Neil sinh sống thì những tiêu chí vô hình này vẫn chưa được coi trọng. Do vậy, nếu như bạn có ý định đi sâu hơn về phân tích, thì CANSLIM là chưa đủ mà cần phải kết hợp nhiều phương pháp khác. Chúng tôi cho rằng O’Neil cũng nhận ra những thiếu sót trong phương pháp CANSLIM, nên ông đã nhấn mạnh một quy tắc nổi tiếng là “Cắt lỗ khi mức lỗ là 7%”.
Hướng dẫn thực hành phương pháp CANSLIM tại Việt Nam
Hướng dẫn thực hành phương pháp CANSLIM tại Việt Nam
- Bước 1: Xác định được xu hướng thị trường chung, nếu như tốt mới tham gia.
- Bước 2: Tìm những doanh nghiệp có mức lợi nhuận tăng trưởng đều qua mỗi năm.
- Bước 3: Trong các doanh nghiệp trên, tìm ra những doanh nghiệp có mức lợi nhuận quý gần nhất đột biến mạnh.
- Bước 4: Kiểm tra lại những thông tin liên quan như mức lợi nhuận tăng trưởng đó là do kinh doanh tốt hay có sản phẩm mới, thuận lợi mới, do bất thường, bán tài sản… ưu tiên lợi nhuận từ kinh doanh chính.
- Bước 5: Kiểm tra xem doanh nghiệp có phải đứng đầu ngành, có tổ chức nào mua vào không hay Cung cầu thị trường có tốt hay không?
- Bước 6: Mua tại thời điểm đạt điểm mua kỹ thuật.
Một số lưu ý khi áp dụng phương pháp CANSLIM
Một số lưu ý khi áp dụng phương pháp CANSLIM
Hiện nay có rất nhiều người không hiểu rõ được bản chất cũng như những vấn đề liên quan đến phương pháp Canslim. Do vậy nếu là nhà đầu tư thông minh và muốn áp dụng được phương pháp này thì mỗi người cần phải tìm được cách đọc những tài liệu liên quan để hiểu rõ hơn trong đầu tư.
Ngoài ra, mỗi người cũng cần phải nắm rõ được tình hình chung của thị trường. Bởi việc đầu tư vào chứng khoán chắc chắn sẽ luôn tồn tại những rủi ro tiềm ẩn nhất định. Chính vì thế hãy cẩn trọng, ngoài việc nắm rõ các kiến thức, khái niệm cơ bản thì bạn cần học chứng khoán từ các chuyên gia, những người có kinh nghiệm đầu tư sẽ giúp cho bạn tránh khỏi được những rủi ro. Đồng thời hãy luôn chuẩn bị sẵn sàng về tâm lý việc có thể giàu lên một cách bất ngờ hoặc cũng dễ bị thất bại hoàn toàn.
Kết luận
Tóm lại, phương pháp CANSLIM phù hợp với những nhà đầu tư chưa có nhiều kinh nghiệm và có khả năng chấp nhận rủi ro cao. Các cổ phiếu này không thể được mua và chỉ nắm giữ bởi phần lớn giá trị của nó đang được định giá để tăng trưởng trong tương lai. Có nghĩa là bất kỳ sự chậm trễ nào trong quỹ đạo tăng trưởng hoặc toàn thị trường, đều có thể làm cho cổ phiếu bị mất giá, điều đó có tác động không nhỏ đến tâm lý nhà đầu tư.
Nếu bạn còn bất kỳ thắc mắc nào về phương pháp CANSLIM hoặc cần hỗ trợ đầu tư chứng khoán hãy liên hệ ngay đến Mytrade qua Hotline 0983.668.883 để được các chuyên gia của chúng tôi hỗ trợ và đưa ra phương đầu tư hiệu quả.
Mytrade nền tảng giao dịch và đầu tư chứng khoán uy tín tại thị trường Việt Nam
App dầu tư chứng khoán tối ưu trên thị trường hiện nay
Mytrade là một nền tảng giao dịch và đầu tư chứng khoán cơ sở và chứng khoán phái sinh được nhiều nhà đầu tư đánh giá cao hiện nay. Nền tảng Mytrade với nguồn gốc hoạt động rõ ràng, công khai và minh bạch trên thị trường nên nhà đầu tư hoàn toàn an tâm khi giao dịch. Ngoài ra, nền tảng này đã được cơ quan cấp phép hoạt động nên khá uy tín và an toàn. Do vậy những nhà đầu tư sẽ không thể bỏ qua nền tảng giao dịch Mytrade do công ty cổ phần đầu tư và công nghệ FTV phát triển bởi những ưu điểm tuyệt vời sau:
- Tối ưu về nguồn vốn: Mytrade sẽ cung cấp cho các nhà đầu tư những công cụ tối ưu về vốn miễn phí và tận dụng được mọi cơ hội giao dịch khi thị trường đang trong xu hướng tích cực.
- Tối ưu về thuế phí: Nhà đầu tư mở tài khoản giao dịch Online hoàn toàn miễn phí tại website https://mytrade.vn hoặc App Mytrade (đã có trên nền tảng IOS, Android) sẽ được hưởng mức ưu đãi tốt nhất về các khoản lệ phí giao dịch.
- Tối ưu lợi nhuận: nền tảng Mytrade luôn đồng hành cùng các nhà đầu tư trong suốt chặng đường giao dịch của mình để mang về được mức lợi nhuận tối ưu nhất.